Dodano: 11 kwietnia 2007
Trwała paproć. Liście: zimozielone, obok nowych, wyrastających wiosną pozostają zeszłoroczne, długoogonkowe, skórzaste, blaszka w zarysie lancetowata, pojedynczo pierzastosieczna, szerokości od 3 do 8 cm, z około 20, równowąskimi, zaokrąglonymi na szczycie, całobrzegimi lub drobno piłkowanymi odcinkami po każdej stronie, ciemnozielona i błyszcząca górą, spodem jaśniejsza i z dwoma rzędami kupek na odcinkach liściowych, biegnącymi po obu stronach nerwu. Łodyga: w postaci podziemnego, brunatnego, rozgałęziającego się kłącza, z którego wyrastają pojedynczo, ustawione w dwóch rzędach liście. Zarodniki: rozwijają się w zarodniach zebranych w okrągłe kupki, które składają się z łożyska i przyrośniętych do niego trzonkami zarodni, zarodnie natomiast okryte są jednowarstwową ścianką i otwierają się za pomocą pierścienia utworzonego przez szereg komórek o ścianach silnie zgrubiałych, które pękają podczas wysychania zarodni, zarodniki dojrzewają od sierpnia do zimy. Gametofit: zielony, delikatny, plechowaty.
Paprotka zwyczajna, Polypodium vulgare | systematyka |
Klasa Asplenietea rupestris |
|
|---|---|---|
| wygląd | Trwała paproć. Liście: zimozielone, obok nowych, wyrastających wiosną pozostają zeszłoroczne, długoogonkowe, skórzaste, blaszka w zarysie lancetowata, pojedynczo pierzastosieczna, szerokości od 3 do 8 cm, z około 20, równowąskimi, zaokrąglonymi na szczycie, całobrzegimi lub drobno piłkowanymi odcinkami po każdej stronie, ciemnozielona i błyszcząca górą, spodem jaśniejsza i z dwoma rzędami kupek na odcinkach liściowych, biegnącymi po obu stronach nerwu. Łodyga: w postaci podziemnego, brunatnego, rozgałęziającego się kłącza, z którego wyrastają pojedynczo, ustawione w dwóch rzędach liście. Zarodniki: rozwijają się w zarodniach zebranych w okrągłe kupki, które składają się z łożyska i przyrośniętych do niego trzonkami zarodni, zarodnie natomiast okryte są jednowarstwową ścianką i otwierają się za pomocą pierścienia utworzonego przez szereg komórek o ścianach silnie zgrubiałych, które pękają podczas wysychania zarodni, zarodniki dojrzewają od sierpnia do zimy. Gametofit: zielony, delikatny, plechowaty. | |
| wymiary | Osiąga wysokość o 10 do 40 cm. | |
| występowanie | Gatunek rozpowszechniony na terenie całej Europy, w kraju po piętro kosówki. Występuje na podłożu umiarkowanie suchym, piaszczystym lub kamienisto-gliniastym, bogatym w próchnicę, często na skałach, kamieniach oraz jako epifit na pniach drzew. Paprotka jest spotykana w różnych zbiorowiskach leśnych, w lasach liściastych, borach oraz dąbrowach. Preferuje miejsca umiarkowanie ocienione, o dużej wilgotności powietrza, często są to zbocza skarp, wąwozów a nawet klifów. Tworzy populacje liczące zazwyczaj kilkanaście osobników, rzadziej duże łany. | |
| ochrona | Gatunek objęty ścisłą ochroną. Głównym zagrożeniem dla paprotki zwyczajnej jest masowe pozyskiwanie dla przemysłu farmaceutycznego. Ze względu na ładny pokrój jest również przesadzana do ogrodów. Duże zagrożenie stanowi również dla tego gatunku gospodarka leśna, głównie prześwietlanie drzewostanów i niszczenie mechaniczne przez ciężki sprzęt. |
|
| uwagi | Ze względu na właściwości lecznicze paprotka była doceniana już w starożytności, stosowana była jako środek przeczyszczający i moczopędny. Materiał zielarski stanowi suszone kłącze, które zawiera między innymi: tłuszcze, olejek eteryczny, saponiny i śluz. Napar z kłącza stosuje się w stanach zapalnych górnych dróg oddechowych. W medycynie ludowej paprotka była stosowana w nieżytach oskrzeli, zapaleniu pęcherza oraz jako środek żółciopędny.
|
|
| piśmiennictwo |
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej.
Komentarze
Brak komentarzy.
