Dodano: 18 września 2007
Chrząszcz spłaszczony.
Bardzo duża głowa, znacznie większa od przedplecza. U samca bardzo silnie wykształcone żuwaczki, wysunięte ku przodowi z zębem u nasady i drugim w połowie długości. U samicy żuwaczki mniejsze, z zębem w środku, ale niewystające mocno przed głowę. Czułka kolankowato zagięte, z trójczłonową buławką. Na urzeźbienie łowy składa się głębokie i rzadkie punktowanie, u samców dodatkowo brzegi boczne głowy silnie poryte.
Przedplecze niewielkie, znacznie szersze niż dłuższe. Listewka krawędziowa przedplecza wyraźna na całym obwodzie. W przedniej części znajdują się dwa zagłębienia. Powierzchnia przedplecza pokryta punktowaniem drobniejszym i gęstszym niż te na powierzchni głowy.
Tarczka trójkątna, dobrze widoczna.
Pokrywy wydłużone, z wyraźnymi ząbkami barkowymi. Bruzdy pokryw delikatne, ale dobrze widoczne, wypełnione pojedynczymi rzędami nakłuć. Międzyrzędy (zagoniki) także delikatne punktowane.
Odnóża kroczne, bardzo silne. Brzegi zewnętrzne goleni opatrzone zębami, największymi na przednich goleniach.
Skrzydła błoniaste dobrze rozwinięte.
Bardzo duża głowa, znacznie większa od przedplecza. U samca bardzo silnie wykształcone żuwaczki, wysunięte ku przodowi z zębem u nasady i drugim w połowie długości. U samicy żuwaczki mniejsze, z zębem w środku, ale niewystające mocno przed głowę. Czułka kolankowato zagięte, z trójczłonową buławką. Na urzeźbienie łowy składa się głębokie i rzadkie punktowanie, u samców dodatkowo brzegi boczne głowy silnie poryte.
Przedplecze niewielkie, znacznie szersze niż dłuższe. Listewka krawędziowa przedplecza wyraźna na całym obwodzie. W przedniej części znajdują się dwa zagłębienia. Powierzchnia przedplecza pokryta punktowaniem drobniejszym i gęstszym niż te na powierzchni głowy.
Tarczka trójkątna, dobrze widoczna.
Pokrywy wydłużone, z wyraźnymi ząbkami barkowymi. Bruzdy pokryw delikatne, ale dobrze widoczne, wypełnione pojedynczymi rzędami nakłuć. Międzyrzędy (zagoniki) także delikatne punktowane.
Odnóża kroczne, bardzo silne. Brzegi zewnętrzne goleni opatrzone zębami, największymi na przednich goleniach.
Skrzydła błoniaste dobrze rozwinięte.
Wynurt, Ceruchus chrysomelinus | systematyka | Rząd: chrząszcze (Coleoptera) Podrząd: chrząszcze wielożerne (Polyphaga) Nadgodzina: żukokształtne (Scarabaeoidea) Rodzina: jelonkowate (Lucanidae) Podrodzina: Aesalinae Rodzaj: wynurt (Ceruchus) Gatunek: wynurt (Ceruchus chrysomelinus) |
|---|---|
| wygląd | Chrząszcz spłaszczony. Bardzo duża głowa, znacznie większa od przedplecza. U samca bardzo silnie wykształcone żuwaczki, wysunięte ku przodowi z zębem u nasady i drugim w połowie długości. U samicy żuwaczki mniejsze, z zębem w środku, ale niewystające mocno przed głowę. Czułka kolankowato zagięte, z trójczłonową buławką. Na urzeźbienie łowy składa się głębokie i rzadkie punktowanie, u samców dodatkowo brzegi boczne głowy silnie poryte. Przedplecze niewielkie, znacznie szersze niż dłuższe. Listewka krawędziowa przedplecza wyraźna na całym obwodzie. W przedniej części znajdują się dwa zagłębienia. Powierzchnia przedplecza pokryta punktowaniem drobniejszym i gęstszym niż te na powierzchni głowy. Tarczka trójkątna, dobrze widoczna. Pokrywy wydłużone, z wyraźnymi ząbkami barkowymi. Bruzdy pokryw delikatne, ale dobrze widoczne, wypełnione pojedynczymi rzędami nakłuć. Międzyrzędy (zagoniki) także delikatne punktowane. Odnóża kroczne, bardzo silne. Brzegi zewnętrzne goleni opatrzone zębami, największymi na przednich goleniach. Skrzydła błoniaste dobrze rozwinięte. |
| ubarwienie | Ubarwienie ciała smolisto-czarne z wyraźnym, lśniącym połyskiem. |
| występowanie | Gatunek o dość wąskim zasięgu, znany z Europy wschodniej i Zachodniej Syberii. W Polsce wykazywany z Pojezierzy północnych, Puszczy Białowieskiej i terenów podgórskich i górskich. Na terenie Pojezierza Mazurskiego znany z Giżycka, Puszczy Boreckiej i rezerwatu „Las Warmiński” koło Olsztyna. Zasiedla wilgotne lasy liściaste i mieszane. |
| pokarm | Jako drzewa pokarmowe podawane są świerk i brzoza w północnej części areału, na południu zasiedla także dęby, graby, buki, jodły i wiązy. |
| ochrona | Podlega ścisłej ochroni gatunkowej i wymaga ochrony czynnej. Umieszczony w Polskiej Czerwonej Liście Zwierząt Zagrożonych i Ginących z kategorią VU - gatunek umiarkowanie zagrożony, narażony. Zagrożenia Do głównych zagrożeń dla tego gatunku można zaliczyć zbyt intensywna gospodarkę leśną, między innymi usuwanie z lasów starych, murszejących pni drzew, które stanowią bazę pokarmową larw. Innym elementem działalności człowieka jest zagrożenie przez entomologów-amatorów wyłapujących gatunek do celów handlowych. |
| biologia | Cykl życiowy trwa około 3 – 4 lata. Larwy żerują w leżących, gnijących kłodach drewna. |
| piśmiennictwo |
Komentarze
Brak komentarzy.
