Dodano: 31 lipca 2007
Niewielki, krępy ptak wielkości wróbla, z grubym, silnym dziobem. Cechą charakterystyczną jest rozwidlony ogon, a każda część po złożeniu ogona wydaje się lekko zaokrąglona. Ptak ubarwiony ogólnie oliwkowo. Jednak, kiedy przyjrzymy się dzwońcowi dokładniej zauważymy wyraźnie żółte lusterko na skrzydle, które jest utworzone z tak wybarwionych brzegów zewnętrznych sterówek. Również brzegi zewnętrznych lotek są żółte, ale tylko u podstawy, co powoduje, że ogon wygląda, jakby ubrudzony po bokach żółtą farbą. Samce, które ukończyły rok, mają również żółto wybarwione skrzydełko. U samca dodatkowo policzki i pokrywy skrzydłowe są szare, brzuch oliwkowo-żółty. W okresie lęgowym samiec ma odcień bardziej żółtawy, poza okresem lęgowym kolor oliwkowy upierzenia ciemnieje. Samice są bardziej szare, również elementy żółte upierzenia jest bledsze. Dziób szarozielony, oczy czarne, nogi beżowe. Zimą obie płcie mają pierś i brzuch cętkowane.
Dzwoniec, Carduelis chloris | systematyka | Rząd: Wróblowe (Paseriformes) Podrząd: Śpiewające (Oscines) Rodzina: Łuszczaki (Fringillidae) |
|
|---|---|---|
| wygląd | Niewielki, krępy ptak wielkości wróbla, z grubym, silnym dziobem. Cechą charakterystyczną jest rozwidlony ogon, a każda część po złożeniu ogona wydaje się lekko zaokrąglona. Ptak ubarwiony ogólnie oliwkowo. Jednak, kiedy przyjrzymy się dzwońcowi dokładniej zauważymy wyraźnie żółte lusterko na skrzydle, które jest utworzone z tak wybarwionych brzegów zewnętrznych sterówek. Również brzegi zewnętrznych lotek są żółte, ale tylko u podstawy, co powoduje, że ogon wygląda, jakby ubrudzony po bokach żółtą farbą. Samce, które ukończyły rok, mają również żółto wybarwione skrzydełko. U samca dodatkowo policzki i pokrywy skrzydłowe są szare, brzuch oliwkowo-żółty. W okresie lęgowym samiec ma odcień bardziej żółtawy, poza okresem lęgowym kolor oliwkowy upierzenia ciemnieje. Samice są bardziej szare, również elementy żółte upierzenia jest bledsze. Dziób szarozielony, oczy czarne, nogi beżowe. Zimą obie płcie mają pierś i brzuch cętkowane. | |
| występowanie | Cała Europa, poza północną częścią Półwyspu Skandynawskiego oraz wybrzeże Afryki przy Morzu śródziemnym. Populacja z południowej Europy zimuje na miejscu, z północnej wędruje cześć ptaków - lecą wówczas do centrum i na południe kontynentu. W okresie zimowym skupia się w grupki liczące kilka osobników, lub nawet kilka tysięcy. W Polsce liczny ptak lęgowy na obrzeżach lasów, w terenie rolniczym w zadrzewieniach śródpolnych, w parkach i ogrodach. W głębi zwartego lasu rzadziej spotykany. W Europie kilka podgatunków i form barwnych. |
|
| pokarm | Typowy dla ziarnojadów: nasiona oleiste, w tym słonecznika, zbóż; nasiona łopianu, chabrów i innych roślin. Dodatkowo młode pędy. Owady jedzone są jako dodatek, również pisklęta w większości żywione są nasionami. | |
| gniazdo | Gniazdo budują samice, samce im w tym jedynie pomagają, przynosząc materiał. Gniazdo zakładane jest zazwyczaj w gęstych gałęziach niewielkich świerków, w jałowcach, tujach; również w krzewach liściastych, jeśli są wystarczająco gęste, np. w żywopłotach. Znam parę budującą co roku gniazdo w oplatająch duży świerk lianach chmielu. Samo gniazdo zbudowane jest z luźno ułożonej warstwy splecionych korzonków, kłączy traw, czasem z dodatkiem mchu. Wnętrze wyścielone delikatnymi korzonkami, włosiem lub puchem. Zazwyczaj dominuje jeden z tych materiałów. Jaja szarobiałe, plamkowane wiśniowo i różowo. Zniesienie w liczbie 4-6 jaj. W roku dzwońce wyprowadzają najczęściej 3 lęgi. W ostatnim samica składa już tylko 4 jaja. Wysiadywanie trwa 13-14 dni. Pisklęta siedzą w gnieździe 14 kolejnych dni. | |
| ochrona | Objęty ochroną ścisłą w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 roku w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną (Dz U z 2004 r. Nr 220,poz. 2237 ze zm.) Zagrożenia: Brak specjalnych zagrożeń dla tego gatunku. Do niedawna jeszcze dzwoniec był wyłapywany i sprzedawany, jako gatunek często trzymany w klatkach. Dziś jest to całkowicie zabronione. |
|
| uwagi | W ciągu ostatnich 200-300 lat, dzwoniec zwiększył swoją liczebność, przystosowując się do terenów antropogenicznych. We wcześniejszych latach, nie był tak często spotykany jak dziś. Przebywał głównie w dolinach rzecznych, w wierzbach na terenach zalewowych. Zwany był wówczas prosojadem, konopką, ziarnojadem zieleńczykiem. W większości języków Europy w nazwie dzwońca występuje kolor zielony, również po łacinie chloris oznacza żółtozielony. | |
| biologia | Dzwońce przystępują dość wcześnie do lęgów, najczęściej już w kwietniu. Śpiew samca to wolny, donośny trel, składający się z powtarzanych po sobie dźwięków głównie przypominających dzwonek (trrrrr,trrrrrr,trrrrrr, dzjurrr, dzjurrr). To bardzo miły dla ucha dźwięk. Samiec śpiewa siedząc na szczycie niewielkiego drzewka, czy iglastego krzewu. Również podlatuje, wykonując delikatny lot tokowy z drzewa na drzewo i wówczas jego pieśń jest bardziej rozbudowana, ale nadal w tonacji brzęcząco-dzwoniacej. Samiec śpiewa nawet w okresie, gdy samica buduje już gniazdo i wysiaduje jaja. Należy pamiętać, że dzwońce nie są wyłącznie monogamiczne i jeden samiec może mieć dwie, czy nawet trzy partnerki, a i spotykane są samice, którymi opiekują się dwa samce.
|
|
| piśmiennictwo |
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej.
Komentarze
Brak komentarzy.
