Zwierzęta

Ciało dość płaskie i niezbyt szerokie. Na głowie para oczu złożonych i czułka złożone z dość krótkich 11 członów. Za oczami bardzo silnie wystające skronie. Ku tyłowi, trójkątna w kształcie głowa ulega tuż za skroniami silnemu przewężeniu tworząc odcinek na wzór szyi. Punktowanie powierzchni głowy bardzo delikatne, ale głęboko i gęsto nakłute, podobnie jak punktowanie przedplecza. Przedplecze w zarysie prostokątne, brzegach zaokrąglonych katach przednich brzegach tylnich. Na brzegach bocznych pokryte delikatnymi ząbkami a w każdym z kątów przedplecza można zauważyć delikatny, ale wyraźny wcisk. Tarczka dobrze widoczna. Pokrywy płaskie z zatartym punktowaniem. W okolicy brzegu bocznego każdej pokrywy ciągnie się od barku podłużne żeberko powodujące załamanie tu ku dołowi powierzchni pokrywy. Błoniaste skrzydła drugiej pary dobrze wykształcone.
W budowie odnóża widoczny dymorfizm płciowy. Przednie i tylne stopy u samców i samic są pięcioczłonowe, podczas gdy tylne u samców są czteroczłonowe a u samic pięcioczłonowe.

Zgniotek szkarłatny, Cucujus haematodes

systematyka	Rząd: chrząszcze (Coleoptera) Podrząd: chrząszcze wielożerne (Polyphaga) Nadrodzina: zgniotkokształtne (Cucujoidea) Rodzina: zgniotkowate (Cucujidae) Rodzaj: zgniotek (Cucujus) Gatunek: zgniotek szkarłatny (Cucujus haematodes)
wygląd	Ciało dość płaskie i niezbyt szerokie. Na głowie para oczu złożonych i czułka złożone z dość krótkich 11 członów. Za oczami bardzo silnie wystające skronie. Ku tyłowi, trójkątna w kształcie głowa ulega tuż za skroniami silnemu przewężeniu tworząc odcinek na wzór szyi. Punktowanie powierzchni głowy bardzo delikatne, ale głęboko i gęsto nakłute, podobnie jak punktowanie przedplecza. Przedplecze w zarysie prostokątne, brzegach zaokrąglonych katach przednich brzegach tylnich. Na brzegach bocznych pokryte delikatnymi ząbkami a w każdym z kątów przedplecza można zauważyć delikatny, ale wyraźny wcisk. Tarczka dobrze widoczna. Pokrywy płaskie z zatartym punktowaniem. W okolicy brzegu bocznego każdej pokrywy ciągnie się od barku podłużne żeberko powodujące załamanie tu ku dołowi powierzchni pokrywy. Błoniaste skrzydła drugiej pary dobrze wykształcone. W budowie odnóża widoczny dymorfizm płciowy. Przednie i tylne stopy u samców i samic są pięcioczłonowe, podczas gdy tylne u samców są czteroczłonowe a u samic pięcioczłonowe.
ubarwienie	Cała górna strona ciała czerwona. Jedynie wierzchołek żuwaczek czarny. Odnóża i czułka czarne.
występowanie	Zgniotek szkarłatny jest gatunkiem północno-palearktycznym, rozsiedlonym owe wschodniej części Europy, od Finlandii na północy po górzyste obszary krajów bałkańskich. Uznawany jest za relikt lasów pierwotnych. Zarówno w Europie jak i w Polsce bardzo rzadki gatunek, znany z nielicznych rozproszonych stanowisk. W kraju znany z Roztocza, Sudetów, Beskidów, Pojezierza Mazurskiego ii Puszczy Białowieskiej.
pokarm	Zarówno larwy jak i formy dorosłe odżywiają się martwą materią roślinną, głównie łykiem, przy czym preferują łyko przerośnięte strzępkami grzybni. Można więc mówić że są saprofagami i mycetofagami. Głównym gatunkiem drzewa, w którym zachodzi rozwój jest świerk i jodła,. W rzadkich przypadkach są drapieżne, nie gardzą wówczas larwami i poczwarkami kózkowatych (Cerambycidae).
ochrona	W Polsce gatunek ten podlega ścisłej ochronie gatunkowej. Umieszczony jest na Czerwonej Liście Zwierząt Ginących i Zagrożonych ze statusem LC – gatunek niższego ryzyka. Potencjalne zagrożenia: - usuwanie z lasów martwego i obumierającego drewna świerków i jodeł, gdzie następuje rozwój zgniotka, - nieracjonalna gospodarka leśna polegając na nasadzaniu monokultur sosnowych, - kolekcjonerstwo przez entomologów-amatorów, szczególnie niebezpieczne, gdyż przy rójce chrząszcze są łatwe do odnalezienia i zebrania w większych ilościach. Propozycje ochrony: - pozostawianie w lasach starych, obumierających drzew, - otaczanie ochrona miejsc występowania zgniotka, co może zapobiegać jego nadmiernemu wyłapywaniu przez kolekcjonerów. Gatunek może występować w siedliskach z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej, co może wpływać pozytywnie na ochronę tego gatunku poprzez ochronę tych siedlisk. Siedliska te to: - podmokła i torfowiskowa świerczyna górska, - borealna świerczyna bagienna, - wyżynny jodłowy bór mieszany.
uwagi	W Polsce występuje jeszcze drugi gatunek zgniotka – zgniotek cynobrowy (Cucujus cinnaberinus) który różni się od zgniotka szkarłatnego zaciemnieniem nasady i brzegów bocznych przedplecza, oraz całymi ciemnymi żuwaczkam.
biologia	Osobniki dorosłe pojawiają się późną wiosną: w maju i czerwcu i przystępują do kopulacji. Następnie samice składają jaja. Młode larwy wylęgają się po kilku tygodniach i żerują w warstwie obumierającego łyka, pod obluzowaną korą drzew. Larwa rozwija się zimując dwukrotnie. W lecie trzeciego roku życia larwy następuje przepoczwarczenie w kolebce pod korą drzewa. Stadium poczwarki trwa dość krótko – około dwóch tygodni. Chrząszcze wylęgają się z poczwarek w sierpniu, ale następnie przebywają w kolebkach poczwarkowych aż do wiosny kolejnego roku.
piśmiennictwo