Dodano: 3 stycznia 2011
Podwodna zimozieloną nieduża bylina. Łodyga: krótka, bulwiasta, podziemna, nierozgałęziona, przytwierdzona licznymi, długimi korzeniami do dna. Liście: szydlaste, wąskie, proste lub sierpowato zgięte, skierowane ku górze, w kolorze od jasno do ciemno zielonego, przy korzeniach ułożone są w rozetę. W górnej części są twarde i kruche. Pojedynczy liść wyraźnie rozszerzony u nasady, zaostrzony na szczycie; zaopatrzony w języczek (delikatny i trójkątny); na przekroju półokrągły. Kłos zarodnionośny: roślina dwupienna. Zarodnie tworzą się w dolnej, rozszerzonej części liści (wewnątrz rozszerzonych nasad blaszek liściowych). Mikrosporofile występują wyżej i jednocześnie bliżej środka łodygi, makrosporo file – niżej. Zarodniki dojrzewają w lipcu i sierpniu.
Poryblin jeziorny, Isoëtes lacustris L. | systematyka |
Gatunek charakterystyczny zespołu Isoëto-Lobelietum lub –wg nowo proponowanego ujęcia- samodzielnego zespołu Isoëtetum lacustris. |
|---|---|
| wygląd | Podwodna zimozieloną nieduża bylina. Łodyga: krótka, bulwiasta, podziemna, nierozgałęziona, przytwierdzona licznymi, długimi korzeniami do dna. Liście: szydlaste, wąskie, proste lub sierpowato zgięte, skierowane ku górze, w kolorze od jasno do ciemno zielonego, przy korzeniach ułożone są w rozetę. W górnej części są twarde i kruche. Pojedynczy liść wyraźnie rozszerzony u nasady, zaostrzony na szczycie; zaopatrzony w języczek (delikatny i trójkątny); na przekroju półokrągły. Kłos zarodnionośny: roślina dwupienna. Zarodnie tworzą się w dolnej, rozszerzonej części liści (wewnątrz rozszerzonych nasad blaszek liściowych). Mikrosporofile występują wyżej i jednocześnie bliżej środka łodygi, makrosporo file – niżej. Zarodniki dojrzewają w lipcu i sierpniu. |
| wymiary | Wysokość całej rośliny to 10-25 cm; łodyga o grubości 0,8-3,0 cm; liście o długości do 20 cm; makrospory o średnicy ok. 0,5 mm, mikrospory są wyraźnie mniejsze. |
| występowanie | Poryblin jeziorny występuje w jeziorach nazywanych lobeliowymi, w których rozwijają się zbiorowiska z klasy Litorelletea uniflorae z udziałem poryblinu jeziornego (Isoëtes lacustris), poryblinu kolczastego (Isoëtes echonospora), lobelii jeziornej (Lobelia dortmanna), brzeżycy jednokwiatowej (Litorella uniflora) i wywłócznika skrętoległego (Myriophyllum alternifolium), znanych z Pojezierza Pomorskiego. Oderwane stanowiska poryblinu jeziornego są notowane także na Pojezierzu Mazurskim w Jeziorze Czarnym koło Ostródy w Tyrsko k/Olsztyna i Jeziorze Długim koło Łukty oraz z Wielkiego Stawu w Karkonoszach. Współcześnie Pisarek i Dziedzic (2003) opracowując plan ochrony rezerwatu Jezioro Czarne nie stwierdzili już występowania poryblinu (materiały niepublikowane), podobnie Ciecierska (2008) nie stwierdziła występowania poryblinu w jeziorze Tyrsko. W Polsce rośnie w jeziorach miękko wodnych, zwykle kwaśnych lub co najwyżej lekko zasadowych, ubogich w substancje biogeniczne i związki wapnia, na osadzie piaszczystym z domieszką dobrze uwodnionej materii organicznej, przy głębokości wody przeważnie między 2 a 4 m. Zajmuje siedliska głębokowodne, słabo oświetlone, termicznie dość stabilne oraz wolne od silnych i częstych zaburzeń. |
| rozmnażanie | W warunkach naturalnych: generatywne (przez zarodniki) i wegetatywne (przez podział kłącza). W warunkach hodowli: wegetatywnie (przez podział kłącza). |
| ochrona | Podlega ochronie ścisłej (Dz. U. 2004 r. Nr 168, poz. 1764). Znajduje się w rejestrze Polskiej czerwonej księgi roślin jako gatunek narażony na wyginięcie (VU – vulnerable) i w rejestrze Czerwonej listy roślin i grzybów Polski również jako gatunek narażony (V). Głównymi zagrożeniami są: eutrofizacja jezior, ich zakwaszenie kwasami mineralnymi i organicznymi, dopływ związków wapnia, wzbogacanie w substancje humusowe z wodami spływającymi z odwadnianych torfowisk oraz dewastacja roślinności w zbiorniku i jego zlewni. Obecnie tylko jedna populacja objęta jest ogólnopolskim monitoringiem przyrodniczym. |
| uwagi | Jest reliktem po ostatnim zlodowaceniu. Może być hodowany w zimnowodnym akwarium. |
| piśmiennictwo |
Komentarze
Brak komentarzy.
