Dodano: 21 października 2004
Pospolita. Spotykana na wiosnę ale główny wysyp jest, od początku, do późnej jesieni. Występuje pojedynczo, w grupach, w szeregach lub w czarcich kręgach. Towarzyszy lasom liściastym i iglastym, spotykana również, na ich obrzeżach i w parkach.
Do rodzaju Lepista sp. poza omawianą należą:
- Lepista caespitosa
- Lepista densifolia
- Lepista diemii
- Lepista flaccida
- Lepista glaucocana
- Lepista inversa
- Lepista irina
- Lepista multiformis
- Lepista ovispora
- Lepista panaeolus
- Lepista personata
- Lepista piperata
- Lepista pseudoectypa
- Lepista rickenii
- Lepista saeva
- Lepista sordida
- Lepista subaequalis
Występuje również pod nazwami: Lepista nuda var. pruinosa (Bon) Bon ex Courtec.;Lepista nuda var. pruinosa (Poisy;Agaricus nudus (Bull.;Tricholoma nudum (Bull.) P. Kumm.;Rhodopaxillus nudus var. pruinosus Bon;Tricholoma personatum var. nudum (Bull.) Rick;Rhodopaxillus nudus ( (Bull.) Maire;(Lepista nuda f. gracilis Noordel. & Kuper;Tricholoma nudum var. majus Cooke;Tricholoma nudum var. lilaceum Quél.;Tricholoma personatum ;Agaricus nudus var. majus Cooke;Tricholoma sordidum var. lilaceum (Quél.) anon.;Tricholoma lilaceum (Quél.) anon.
Gąsówka fioletowawa, Lepista nuda (Bull.) Cooke 1871 | systematyka |
|
|---|---|
| budowa | Kapelusz średnicy od 60 do 150 mm. Masywny i duży. Kolor młodego owocnika intensywnie fioletowy, lilowofioletowy, brązowawofioletowy, do szrawofioletowego i bladoniebieskiego. Centrum ciemniejsze, brązowawofioletowe. Z wiekiem zewnętrzne zabarwienie blednie. Młody owocnik w kształcie wypukły. Dojrzały szybko rozpostarty, i wywinięty. Skórka sucha, matowa. Rant ostry, podwinięty. Powierzchnia gładka i jedwabista. Blaszki szerokość od 6 do 10 mm. Gęste i cienkie. Barwy fioletowej, z wiekiem zmieniające kolor na brązowawoochrowy lub amarantowobrązowy. Kruche i łamliwe. Przy trzonie przyrośnięte, lub zatokowato wycięte. Trzon w barwie fioletowy. Na powierzchni zasnuty wrośniętymi białymi włókienkami. Kolor wybarwia się z wiekiem i jest wtedy szarawoniebieskawy. Długość od 50 do 120 mm. Grubość od 8 do 20 mm. Kształt cylindryczny lub maczugowaty. Twardy i pełny jak młody. Starszy może być, strefowato pusty. Mocno osadzony w glebie. Podstawa pokryta grzybnią w barwie fioletowej lub z odcieniem brązu. Miąższ koloru fioletowego, bladofioletowego, do białoszarawego. Zwarty, wodnisty i mięsisty za młodu. Z wiekiem zmiękczający się i watowaty. Uciskany i rozkrojony nie zmienia zabarwienia. Smak łagodnie słodkawy. Zapach świeżych owocników rzodkiewkowy. Zarodniki w wysypie barwy bladoróżowocielistej, kremoworóżowej lub mięsistej. W kształcie elipsoidalne. Na powierzchni drobno brodawkowane. Hialinowe. Wielkości od 6 do 9 x od 4 do 5,5 µm. |
| uwagi | Jadalna i bardzo smaczna. Można ją uprawiać. Grzyb saprofityczny, rozkłada szczątki organiczne. Na surowo trująca! Trzeba zachować szczególną uwagę przy pozysku, aby nie pomylić z innymi fioletowymi grzybami, z rodzaju Cortinarius sp. Są one trujące!. Można tu wskazać dla przykładu na zasłonaka brodatego - Cortinarius traganus. Podobnym gatunkiem jest: gąsówka dwubarwna - Lepista personata oraz gąsówka brudna - Lepista sordida. Inne nazwy to: gąska (bedłka) naga, różanka naga, gąsówka naga. Inne nazwy zwyczajowe to: gąska naga, gąsówka fioletowa, gąska fioletowa, bedłka fioletowa, rycerzyk fioletowy, gąska psia lub dzika, członka naga, członka psia, słonka. Według H.i R. Grünert "Grzyby. Leksykon przyrodniczy.", "nuda" ,oznacza, "naga". |
| piśmiennictwo |
Komentarze
Brak komentarzy.
