Dodano: 0 0000
wbrew nazwie nie jest czarna, lecz brązowa z wyraźnie jaśniejszą, szarą głową. Na wierzchu skrzydeł jasny pas. Od kani rudej różni się jednak ogólnie ciemniejszym ubarwieniem, brakiem białych plam na spodzie dłoni, czarnym dziobem ( u dorosłej k. rudej dziób jest żółty). Ale przede wszystkim zdecydowanie mniejszym wcięciem ogona. Obie płci nie mają dymorfizmu, czyli nie różnią się wyglądem.
Młode posiadają jasne plamkowanie na wierzchu i spodzie ciała i mają rozjaśnienia pod dłonią, czym trochę przypominają k. rudą (Adamski, Lontkowski 2003).
Młode posiadają jasne plamkowanie na wierzchu i spodzie ciała i mają rozjaśnienia pod dłonią, czym trochę przypominają k. rudą (Adamski, Lontkowski 2003).
Kania czarna, Milvus migrans | systematyka | Rząd: szponiaste - Falconiformes Podrząd: jastrzębiowce - Accipitires Rodzina: jastrzębiowate - Accipitridae |
|---|---|
| wygląd | wbrew nazwie nie jest czarna, lecz brązowa z wyraźnie jaśniejszą, szarą głową. Na wierzchu skrzydeł jasny pas. Od kani rudej różni się jednak ogólnie ciemniejszym ubarwieniem, brakiem białych plam na spodzie dłoni, czarnym dziobem ( u dorosłej k. rudej dziób jest żółty). Ale przede wszystkim zdecydowanie mniejszym wcięciem ogona. Obie płci nie mają dymorfizmu, czyli nie różnią się wyglądem. Młode posiadają jasne plamkowanie na wierzchu i spodzie ciała i mają rozjaśnienia pod dłonią, czym trochę przypominają k. rudą (Adamski, Lontkowski 2003). |
| występowanie | trzonem europejskiej populacji jest Rosja (50-70 tyś. par). Pozostałe 25-30 tyś. par rozkłada się głównie na 4 kraje: Szwajcarię, Francję, Hiszpanię i Niemcy. W Polsce spotkać ja można głównie na pojezierzu Mazurskim, Pomorskim i Wielkopolskim oraz w dolinach większych rzek, np. Warty i Odry. Podobnie jak jej kuzynka k. ruda, kania czarna również przebywa w pobliżu większych wód: jezior, dolin rzecznych, stawów rybnych, najchętniej w urozmaiconym krajobrazowo terenie. Lubi zarówno duże lasy różnego typu, jak i niewielkie zadrzewienia (Adamski, Lontkowski 2003). |
| pokarm | jest drapieżnikiem słabo wyspecjalizowanym żywiącym się różnorodnie. Przy zbiornikach wodnych podstawą jej pożywienia będą ryby, na terenach rolniczych gryzonie i drobne ptaki. Duży udział w diecie ma również padlina, co jest charakterystyczne dla obu gatunków kań (Adamski, Lontkowski 2003). |
| gniazdo | umieszcza w większych lasach, w zadrzewieniach, a nawet na samotnych drzewach czy słupach energetycznych poza lasem. Blisko skraju lasu (50-100 m) lub nad samym brzegiem zbiornika wodnego. Jeśli bardziej w głębi lasu, to na obrzeżu polany. Kanie czarne wybierają drzewa stabilne, ponad 80-letnie z reguły sosny, dęby a nad rzekami topole. Gniazdo jest umieszczone w górnej części korony, w rozgałęzieniu głównego pnia. Wyściółka gniazda jest tak samo charakterystyczna, jak u jej kuzynki k. rudej: szmaty, kawałki folii, sznurków, a nawet pudełka po papierosach itp. Niekiedy takie „ozdoby” zwisają z obrzeży gniazda. Wymiary - średnica: 50-80 cm; wysokość: 30-40 cm. (Adamski, Lontkowski 2003). W odróżnieniu od kani rudej w gnieździe kani czarnej można znaleźć resztki ryb (Gotzman, Jabłoński). |
| ochrona | do szczególnych zagrożeń należy obecnie zaliczyć zmiany w krajobrazie rolniczym, takie jak usuwanie oczek wodnych, zadrzewień śródpolnych, nieużytków, co wiąże się ze zmniejszeniem bioróżnorodności terenu. Z kolei budowa stopni wodnych na rzekach powoduje obniżenie poziomu wód gruntowych, co zaś doprowadza do zaniku terenów podmokłych, a nawet wysychania liściastych drzew nadrzecznych. Turyści i wędkarze ograniczają obszar łowiecki kani czarnej. A wyręby starych drzew uniemożliwiają założenie gniazd. Na śmietniskach dla odmiany ptaki mogą znaleźć trujące odpadki. Od 1995 r. miejsca gniazdowania kań czarnych są objęte ochroną strefową (ścisła całoroczna 100m i 500 m od 1.III – 31.VIII. ). Liczebność par w Polsce: 500-700 (Adamski, Lontkowski 2003). |
| jaja | na przełomie IV i V samica składa z reguły 2-3 jaja z prześwitem skorupy zielonkawym, z wyraźnymi porami. Wym: 54x43 mm. Znoszone są co 2-3 dni i wysiadywane przez ok. 5 tyg. przez samicę. Samiec w tym czasie poluje, przynosi pokarm i materiał na wyśiółkę. Po wykluciu się młodych samica przebywa z nimi ok. 2 tyg. Potem włącza się do łowów. Po 7 tygodniach potrafią już latać (1-a połowa lipca). W okolicach gniazda pozostają z rodzicami jeszcze przez miesiąc. U kań czarnych jak i rudych nie występuje zjawisko kainizmu, tzn. silniejsze z rodzeństwa nie zabija młodszego. Młode kań czarnych są bardzo charakterystyczne. Ponad centymetrowej długości biały puch tworzy na głowie kaptur nadający im rozczochrany wygląd (Adamski, Lontkowski 2003). |
| biologia | kania czarna żyje do 20-25 lat, a w niewoli nawet do 30. Jest migrantem dalekiego zasięgu, bo zimuje na południe od Sahary. We wrześniu trudno ją już obserwować. Wraca z zimowiska na przełomie III i IV. Wówczas tokuje niezwykle widowiskowym lotem girlandowym: z dużej wysokości pikuje torem spiralnym najczęściej w okolice gniazda. Niekiedy samiec i samica pozorują ataki, a nawet na moment szczepiają się szponami. Głośno przy tym krzyczą wibrującymi dźwiękami. Polowanie kani czarnej nie jest specjalnie widowiskowe, polega głównie na oblatywaniu na znacznych przestrzeniach różnorodnych środowisk w poszukiwaniu zdobyczy. Kiedy wypatrzy np. rybę, to rzuca się po nią w krótkim locie nurkowym. Nie zanurza się jednak, jak rybołów, lecz podejmuje ofiarę spod powierzchni wody podobnie jak bielik. Ptaki w locie chwyta dzięki zwrotności, w czym pomaga jej długi ogon. Ze zdobyczą dość długo krąży, zanim zacznie ją jeść. Dzięki zwinności podkrada zdobycz np. czaplom, co tłumaczy jej gniazdowanie w pobliżu czaplińców. Pokarm zdobywa głównie na otwartych przestrzeniach nad wodami, na terenach rolniczych, mokradłach, obrzeżach lasów, śmietniskach i skrajach osiedli ludzkich. Jest przywiązana do miejsca gniazdowego, choć samo gniazdo zajmuje z reguły najwyżej dwa lata. Inne zniesienia buduje jednak w okolicy starych gniazd (Adamski, Lontkowski 2003). |
| piśmiennictwo |
Komentarze
Brak komentarzy.
