Dodano: 16 marca 2007
Krzew o silnym zapachu, zwłaszcza po roztarciu (rosyjska nazwa „smorodina”). Liście: 3-5 dłoniastoklapowe, długości do 8,5 cm i szerokości do 10 cm, brzegiem karbowanopiłkowane, blaszki liściowe z wierzchu nagie, od spodu żółto ogruczolone, rzadko owłosione, nasada blaszki sercowata, ogonki długie do 5,5 cm. Pędy: skrętolegle ulistnione, omszone za młodu, starsze nagie szare lub brązowe. Pączki czerwone, odstające od pędów, okryte wieloma łuskami, orzęsionymi na brzegu. Kwiaty: dzwonkowate, niepozorne, zebrane w luźne, zwisające grona, okwiat zróżnicowany na kielich i koronę, działki w tył odgięte, płatki czerwone, dwukrotnie krótsze od działek. Okres kwitnienia: od kwietnia do maja. Owoc: czarna jagoda.
Porzeczka czarna, Ribes nigrum | systematyka |
Klasa Alnetea glutinosae, Związek Alno-Ulmion |
|
|---|---|---|
| wygląd | Krzew o silnym zapachu, zwłaszcza po roztarciu (rosyjska nazwa „smorodina”). Liście: 3-5 dłoniastoklapowe, długości do 8,5 cm i szerokości do 10 cm, brzegiem karbowanopiłkowane, blaszki liściowe z wierzchu nagie, od spodu żółto ogruczolone, rzadko owłosione, nasada blaszki sercowata, ogonki długie do 5,5 cm. Pędy: skrętolegle ulistnione, omszone za młodu, starsze nagie szare lub brązowe. Pączki czerwone, odstające od pędów, okryte wieloma łuskami, orzęsionymi na brzegu. Kwiaty: dzwonkowate, niepozorne, zebrane w luźne, zwisające grona, okwiat zróżnicowany na kielich i koronę, działki w tył odgięte, płatki czerwone, dwukrotnie krótsze od działek. Okres kwitnienia: od kwietnia do maja. Owoc: czarna jagoda. | |
| wymiary | Od 1 do 2 m wysokości. | |
| występowanie | Porzeczka czarna ma rozległy zasięg od zachodniej Europy po Syberię oraz wybrzeże Chin. W kraju powszechnie występuje na niżu oraz wyżynach, rzadko natomiast w niższych położeniach górskich. Preferuje siedliska cieniste, żyzne, próchniczne, kwaśne, wilgotne lub podmokłe. Często spotykana nad ciekami, wysiękami lub jeziorami jako składnik podszytu olsów i łęgów. Krzew owocowy, z licznymi odmianami. | |
| ochrona | Gatunek objęty ochroną częściową. Głównym zagrożeniem dla porzeczki czarnej jest utrata siedlisk wskutek osuszania terenów podmokłych. Duże zagrożenie stanowi również pozyskiwanie pędów do celów leczniczych oraz wykopywanie całych roślin. |
|
| uwagi | Porzeczka czarna znajduje szerokie zastosowanie w medycynie naturalnej. Surowcem zielarskim są liście oraz owoce. Specyficzny zapach roślina zawdzięcza zawartości w gruczołkach olejków eterycznych (głównie fenol, i sabinen). Liście porzeczki czarnej zawierają między innymi: olejki lotne, garbniki i rutynę (witamina P). Napar stosuje się w celu łagodzenia różnych dolegliwości bólowych, gośćcu, podagrze, w chorobach nerek (kamica nerkowa, zapalenie miedniczek nerkowych), w nieżycie żołądka i jelit oraz w stanach migrenowych i opuchliznach. Bardzo cenne są również owoce, zawierają one obok wymienionych wcześniej związków: kwasy organiczne (głównie askorbinowy – witamina C), cukry, pektynę, prowitaminę A, witaminę H (biotyna), witaminę K oraz w mniejszych ilościach witaminy B1, B2, B6, i PP. Są również źródłem soli mineralnych, między innymi: fosforu, magnezu, potasu, siarki, wapnia, żelaza, w mniejszym stopniu cynku, boru i manganu. Owoce czarnej porzeczki zawierają szczególnie dużo witaminy C, 100 g owoców zawiera od 50 do 800 mg, jest to pięć razy więcej niż wynosi zawartość tej witaminy w owocach cytrusowych, ponadto zawarta w owocach rutyna wspomaga lepsze przyjmowanie witaminy C przez organizm. Te dwie witaminy mają działanie wzmacniające na ścianki naczyń krwionośnych. Owoce stosuje się w celu uzupełnienia niedoborów soli mineralnych i witamin, wspomagająco w stanach grypowych i przeziębieniach oraz w celu wzmocnienia organizmu. Zarówno liście i owoce mają działanie zasadotwórcze, przyspieszają wydalanie z moczem toksycznych substancji przemiany materii, poza tym wykazują działanie przeciwzapalne, przeciwgorączkowe, a także ściągające na przewód pokarmowy i napotne.
|
|
| piśmiennictwo |
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej.Komentarze
Brak komentarzy.
