Dodano: 0 0000
Roślina wieloletnia z krótkim kłączem i gęstą wiązką korzeni, pokryta krótkimi włoskami na całej powierzchni. Liście: zebrane w przyziemną rozetę, w zarysie podługowate lub jajowate, zbiegające w długi, oskrzydlony ogonek, blaszka pomarszczona. Łodyga: jedynie kwiatowa, bez liści. Kwiaty: o silnym zapachu, 8-28 mm średnicy, zebrane na szczycie łodyg w baldachowate kwiatostany, działki kielicha zrośnięte prawie do samego końca (od 2/3 do 4/5 długości), jasnozielone, luźno otaczające koronę, składającą się z 5 złocistożółtych, wyciągniętych u nasady w rurkę płatków z pomarańczowymi plamami w gardzieli. Okres kwitnienia: od kwietnia do maja. Owoc: torebka schowana w działkach kielicha, rozmnażanie głównie generatywne.
Pierwiosnek (pierwiosnka) lekarski, Primula veris (P. officinalis) | systematyka |
|
|
|---|---|---|
| wygląd | Roślina wieloletnia z krótkim kłączem i gęstą wiązką korzeni, pokryta krótkimi włoskami na całej powierzchni. Liście: zebrane w przyziemną rozetę, w zarysie podługowate lub jajowate, zbiegające w długi, oskrzydlony ogonek, blaszka pomarszczona. Łodyga: jedynie kwiatowa, bez liści. Kwiaty: o silnym zapachu, 8-28 mm średnicy, zebrane na szczycie łodyg w baldachowate kwiatostany, działki kielicha zrośnięte prawie do samego końca (od 2/3 do 4/5 długości), jasnozielone, luźno otaczające koronę, składającą się z 5 złocistożółtych, wyciągniętych u nasady w rurkę płatków z pomarańczowymi plamami w gardzieli. Okres kwitnienia: od kwietnia do maja. Owoc: torebka schowana w działkach kielicha, rozmnażanie głównie generatywne. | |
| wymiary | Przeciętna wysokość tej rośliny wynosi 10-40 cm. | |
| występowanie | Zasięg pierwiosnka lekarskiego obejmuje obszar Europy i Azji. W kraju jest to gatunek częsty prawie na całym obszarze; po piętro pogórza na obszarach górskich, rzadko natomiast spotykany w reglu dolnym. Preferuje miejsca ciepłe, suche i dobrze nasłonecznione. Najczęściej spotykany jest w ciepłolubnych dąbrowach, murawach kserotermicznych oraz na suchych łąkach. | |
| ochrona | Gatunek objęty ochroną częściową. Główne zagrożenie dla gatunku stanowi nadmierna eksploatacja dla potrzeb przemysłu farmaceutycznego oraz zrywanie do bukietów, duże zagrożenie stanowi również dla pierwiosnka zaorywanie dla potrzeb rolnictwa muraw kserotermicznych. | |
| uwagi | Na terenie Polski występują trzy odmiany tego gatunku: var. veris, var. canescens i var. macrocalyx. Pierwiosnek lekarski tworzy duże populacje liczące do kilkuset osobników. Do celów leczniczych pozyskuje się kwiaty oraz kłącza i korzenie. Kwiaty zbiera się ze stanowisk naturalnych, natomiast zbiór kłączy i korzeni dozwolony jest jedynie z upraw ogrodniczych lub polowych. Kwiaty są bogatym źródłem kwercetyny, zawierają ponadto niewielkie ilości saponin, korzenie natomiast zawierają prymulosaponinę A. Napar z pierwiosnka ma silne właściwości wykrztuśne oraz słabe działanie moczopędne, stosowany jest głównie w chorobach górnych dróg oddechowych.
|
|
| piśmiennictwo |
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej.
Komentarze
Brak komentarzy.
