Rośliny

Zimozielona krzewinka, tworząca pokrywające ziemię kobierce. Łodyga: Łodygi cienkie, zdrewniałe dołem, pokładające się i zakorzeniające (łodygi płonne). Łodygi kwiatowe wyprostowane, wzniesione. Liście: naprzeciwległe, skórzaste, całobrzegie, kształtu eliptycznego, są błyszczące i ciemnozielone, nagie. Kwiaty: wyrastają pojedynczo z kątów liści, mają barwę liliowoniebieską. Płatków jest pięć, dołem zrośniętych, szeroko rozpostartych, na końcu uciętych. Okres kwitnienia: od marca do maja (czerwca). Owoc: dwa, cylindryczne połączone u nasady, wąskie mieszki.

Barwinek pospolity, Vinca minor L.

systematyka	Klasa: Magnoliopsida (=Dicotyledones) - dwuliścienne Podklasa: Lamiidae - jasnotowe Nadrząd: Gentiananae - goryczkopodobne Rząd: Gentianales - goryczkowce Rodzina: Apocynaceae - toinowate Przynależność fitosocjologiczna:
wygląd	Zimozielona krzewinka, tworząca pokrywające ziemię kobierce. Łodyga: Łodygi cienkie, zdrewniałe dołem, pokładające się i zakorzeniające (łodygi płonne). Łodygi kwiatowe wyprostowane, wzniesione. Liście: naprzeciwległe, skórzaste, całobrzegie, kształtu eliptycznego, są błyszczące i ciemnozielone, nagie. Kwiaty: wyrastają pojedynczo z kątów liści, mają barwę liliowoniebieską. Płatków jest pięć, dołem zrośniętych, szeroko rozpostartych, na końcu uciętych. Okres kwitnienia: od marca do maja (czerwca). Owoc: dwa, cylindryczne połączone u nasady, wąskie mieszki.
wymiary	Łodygi płonne o długości do 1 m, kwiatowe o wysokości do 20 cm; liście o długości do 5 cm; kwiaty o średnicy do 2,5 cm.
występowanie	Występuje w rozproszonych stanowiskach prawie na całym niżu, choć miejscami bardzo rzadko (np. w północno-wschodniej Polsce). W górach spotykany jest tylko w niższych położeniach; najwyżej w Bieszczadach Zachodnich, po 1100 m n.p.m. Naturalnie rośnie w lasach liściastych, zaroślach (zwłaszcza w grądach), rzadziej w żyznych buczynach. Preferuje podłoże wapienne.
rozmnażanie	Głównie wegetatywnie, ale też przez nasiona.
ochrona	Roślina objęta w Polsce częściową ochroną gatunkową. Zagrożona ze względu na swoje walory dekoracyjne. Często jest bowiem wykopywana ze stanowisk naturalnych do uprawy jako roślina ozdobna.
uwagi	Dużą rolę w rozsiewaniu nasion odrywają mrówki. Barwinek znany był od dawna jako roślina lecznicza i trująca. Stosowano go jako tak zwane „ziele zębowe” przy bólach zębów. Obecnie wykorzystywany jest w homeopatii przy krwawieniach i ropnych wypryskach skóry, a w medycynie klasycznej (oficjalnej): przy zaburzeniach dopływu krwi – ma właściwości rozkurczowe, obniżające ciśnienie i czyszczące krew. Długi czas wierzono w przesąd głoszący, że barwinek noszony przez ciężarne kobiety zapobiega poronieniu. W dawnych czasach na Litwie pomagał przy kołtunie: przez trzy dni myto włosy naparem z barwinku (który łagodził stany zapalne), a następnie kołtun... ścinano. Stare wierzenia narodów słowiańskich głosiły, że barwinek chroni od złego ducha i czarownic. W końcu XVIII wieku krzewinkę tą spopularyzował pisarz Jean Jacques Rousseau: po jego śmierci wystawiono mu pomnik, u stóp którego zasadzono barwinek. Modre kwiaty barwinka to dar od bogini przemijania. To dlatego roślina ta tak często sadzona jest na grobach osób najbliższych sercu. Barwinek uważany jest ponadto za atrybut filozofów, a w Belgii, jako symbol dziewiczości, jest częstym dodatkiem do ślubnych bukietów. Także w polskiej obrzędowości ludowej znalazł barwinek swoje miejsce. Do dzisiaj jest to przecież nieodzowny element wielkanocnych dekoracji. Już XVIII i XIX wieku opisy szlacheckiej święconki wspominają o barwinku. Lucjan Siemieński pisał:\"...Mięsiwo przyozdobione było, jak i ciasta, gałązkami zielonego barwinku...\", a Zygmunt Gloger wspominał:\"...Wszystko przybrane było zielonym barwinkiem i gruszewnikiem leśnym i roztaczało woń niezmiernie przyjemną...\" Eliksir z barwinka ma oczyszczać krew, zabliźniać rany i... leczyć zranienia duszy. Tak w każdym razie głosi tradycja śródziemnomorska. Ponadto barwinek działa tonizująco, poprawia krążenie i pamięć, wspomaga leczenie anemii. Zawarte w liściach alkaloidy obniżają ciśnienie i działają przeciwskurczowo, jednak w dużych ilościach są trujące. Barwinek jest często hodowany w ogródkach (ochronie podlegają tylko okazy rosnące na stanowiskach naturalnych), a jego odmiany mogą mieć kwiaty o barwie białej, niebieskiej, lawendowej, różowej, fioletowej czy też pstre liście. OSTRZEŻENIE: Barwinek i jego wyciągi nie są zalecane dla użytku leczniczego w większości krajów.
piśmiennictwo