Dodano: 27 stycznia 2011
Drzewo o strzelistym pniu, widocznym od wierzchołka, co jest rzadkie u drzew liściastych. Korona jest wydłużona i dość luźna, gałęzie cienkie, odrastające prawie poziomo. Kora prawie czarna (szarobrunatna, starsza ciemnoszara), spękana w prostokątne tafelki. Pędy: zielone, później jasnobrunatne i ciemno-czerwono-brunatne. Pąki: wierzchołkowe odwrotnie jajowate, nie większe od bocznych, które są tego samego kształtu, odstające od pędu, otoczone 2 łuskami. Łuski są brunatnoczerwone do brunatno fioletowych, nagie, pokryte cętkami szarego wosku. Liście: ogonkowe, szeroko jajowate do okrągłych, zaokrąglone lub wycięte na szczycie, klinowate u nasady, obustronnie zielone, ze zlepkami włosków na spodzie. Kwiaty: męskie z brunatnymi lub purpurowymi liśćmi wspierającymi, z szaroniebieską plamą po środku. Zarówno kwiaty męskie, jak i żeńskie zebrane są w kwiatostany: męskie w kotki (bazie), zaś żeńskie w szyszeczki. Obydwa typy kwiatostanów zlokalizowane są w szczytowych rozgałęzieniach pędów (męskie powyżej kwiatostanów żeńskich); zimują nie okryte łuskami, i opadają po przekwitnieniu. Okres kwitnienia: od marca do kwietnia. Owoc: drobne orzeszki, z bardzo wąskimi skrzydełkami, wypełnionymi powietrzem ; w szyszeczkowatych, zdrewniałych owocostanach, pozostających do wiosny na gałęziach i opadających w całości.
Olsza czarna, Alnus glutinosa (L.) Gaertn. | systematyka |
Gatunek charakterystyczny dla klasy Alnetea glutinosae. |
|---|---|
| wygląd | Drzewo o strzelistym pniu, widocznym od wierzchołka, co jest rzadkie u drzew liściastych. Korona jest wydłużona i dość luźna, gałęzie cienkie, odrastające prawie poziomo. Kora prawie czarna (szarobrunatna, starsza ciemnoszara), spękana w prostokątne tafelki. Pędy: zielone, później jasnobrunatne i ciemno-czerwono-brunatne. Pąki: wierzchołkowe odwrotnie jajowate, nie większe od bocznych, które są tego samego kształtu, odstające od pędu, otoczone 2 łuskami. Łuski są brunatnoczerwone do brunatno fioletowych, nagie, pokryte cętkami szarego wosku. Liście: ogonkowe, szeroko jajowate do okrągłych, zaokrąglone lub wycięte na szczycie, klinowate u nasady, obustronnie zielone, ze zlepkami włosków na spodzie. Kwiaty: męskie z brunatnymi lub purpurowymi liśćmi wspierającymi, z szaroniebieską plamą po środku. Zarówno kwiaty męskie, jak i żeńskie zebrane są w kwiatostany: męskie w kotki (bazie), zaś żeńskie w szyszeczki. Obydwa typy kwiatostanów zlokalizowane są w szczytowych rozgałęzieniach pędów (męskie powyżej kwiatostanów żeńskich); zimują nie okryte łuskami, i opadają po przekwitnieniu. Okres kwitnienia: od marca do kwietnia. Owoc: drobne orzeszki, z bardzo wąskimi skrzydełkami, wypełnionymi powietrzem ; w szyszeczkowatych, zdrewniałych owocostanach, pozostających do wiosny na gałęziach i opadających w całości. |
| wymiary | Wysokość do 30 m; liście o długości 4-10 cm; kwiatostany męskie o długości do 12 cm, kwiatostany żeńskie o długości do 2 cm. |
| występowanie | Występuje pospolicie na niżu, w piętrze pogórza i górskim. Rośnie w wilgotnych lasach, na torfowiskach, nad potokami i rzekami, na glebach bezwapiennych, zasobnych, mokrych przez cały rok lub wolno obsychających. |
| rozmnażanie | W warunkach naturalnych: generatywne (przez nasiona). |
| uwagi | Pędy i młode liście lepkie. Owoce roznoszone przez wiatr i wodę. Z krajowych drzew jest to gatunek najbardziej związany z wodą. Roślina pionierska, rosnąca w półcieniu. Zasadniczy składnik olszyn i zespołów łęgowych, tworzy olesy (olsy) - Alnetum . Towarzyszą jej m.in. wierzby i topole, wiązy, jesion, czeremcha, kalina kruszyna, dereń świdwa, psianka słodkogórz; bardzo rozpowszechniony jest ols porzeczkowy, Ribo nigri-Alnetum. Drewno olszy jest lekkie, miękkie, łupliwe, odporne na długie przebywanie w wodzie. Wykorzystuje się je w meblarstwie do produkcji sklejki, a także w budownictwie (np. na płoty). Szczególnie dobrze nadaje się na przedmioty narażone na stałe przebywanie w wodzie. Stanowi także materiał opałowy, wędzarniczy i służy do produkcji węgla drzewnego. Kora używana jest do produkcji garbników (zawiera ich do 16%), była również używana do farbowania na czarny kolor. Olsza czasami uprawiana jako roślina ozdobna. Jest też używana do zadrzewień krajobrazowych. |
| piśmiennictwo |
Komentarze
Brak komentarzy.
