Obszary chronione

Projektowany rezerwat leśny zajmuje powierzchnię 156,58 ha. Obejmuje fragment wysoczyzny morenowej o dużym zróżnicowaniu rzeźby terenu. Projektuje się objęcie ochroną kilku oddziałów leśnych z grądem, borem mieszanym, borem sosnowym świeżym i brzeziną bagienną. Spośród rzadkich gatunków roślin rosną tu: widłak jałowcowaty, goździsty i spłaszczony, wawrzynek wilczełyko, bagno zwyczajne, rosiczka okrągłolistna, kruszczyk błotny, lipiennik Loesela i goździk pyszny.

W obiekcie stwierdzono występowanie 53 gatunków ptaków, w tym 50 lęgowych. Na uwagę zasługuje tu zalatujący orlik krzykliwy. Z innych gatunków awifauny można wymienić myszołowa, słonkę, ziębę i pokrzewkę czarnołbistą.

Powstał z Rozporządzenia Wojewody Ciechanowskiego Nr 35/97 z dnia 3 grudnia 1997 roku ( Dz. Urz. Woj. Ciechanowskiego nr 28 z dnia 10 grudnia 1997 r., poz. 151)

- Powierzchnia - 2,90 ha
- Właściciel - osoba fizyczna
- Ewidencja gruntów - zakrzaczone i bardzo zadrzewione zakole rzeki Wel

Ochrona użytku ekologicznego polega na wprowadzeniu następujących ograniczeń i zakazów:

• polowania, chwytania, płoszenia i zabijania dziko żyjących zwierząt, niszczenia gniazd i nor, wybierania jaj i piskląt oraz wypuszczania psów;
• dokonywania zmian stosunków wodnych na terenie użytku ekologicznego;
• pozyskiwania, niszczenia i uszkadzania wszystkich roślin poza przypadkami uzasadnionymi potrzebami ochrony użytku ekologicznego;
• zmiany dotychczasowej struktury użytkowania;
• prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie wydobywania torfu;
• wysypywania, zakopywania i wylewania odpadów lub innych nieczystości (np. obornik, gnojowicy) oraz innego zanieczyszczania wody i gleby;
• palenia ognisk wypalania trzcin, zakłócania ciszy.

Użytek ekologiczny "Kurojady" położony jest 3 km na północ od Lidzbarka, w głęboko wciętej rynnie Welu. Obejmuje szeroki pas szuwarów i łąk wokół meandrującej rzeki. Miejsca gniazdowe mają tu liczne ptaki wodno - błotne. Spośród rzadkiej flory rosną tu storczyki i koniczyna pagórkowa. Interesującym przyrodniczo jest także strome zbocze po wschodniej stronie rzeki, gdzie występują lasy grądowe z rzadkimi i chronionymi gatunkami roślin.

Rezerwat krajobrazowo-florystyczno-faunistyczny o powierzchni 969,33 ha.

Rezerwat ten obejmuje dolny odcinek rzeki Krutyni od Ukty do Mowego Miasta oraz jeziora Gardyńskie, Malinówko, Dłużec, Smolak oraz przyległe lasy, torfowiska i łąki.

W obrębie rezerwatu Krutynia jest rzeką szeroką (średnio około 20 m) i głęboką (2,7 m), o powolnym prądzie i silnie wykształconych meandrach. Rezerwat chroni teren Parku o najbogatszej florze i faunie jak np. 10 gatunków storczyków, rosiczkę, pływacze, pełnik europejski, orlik pospolity, złotogłów, sasanka łąkowa, oraz o stepowym charakterze: zawilec wielkokwiatowy i dzwonek boloński.
Gnieżdżą się tu rzadkie gatunki ptaków: bielik, rybołów, orlik krzykliwy, puchacz, żuraw, zimorodek, derkacz i wodniczka.

Rezerwat leśny o pow. 32,64 ha w GLPK. Przedmiotem ochrony od 1958 r. jest obszar lasu mieszanego, przylegający do pd.-zach. brzegów Jez. Lidzbarskiego. Szatę roślinną rezerwatu tworzą głównie 2 zespoły: dominujący przestrzennie bór mieszany oraz grąd typowy. Wiek drzewostanu wynosi około 190 lat.

Rezerwat ten, utworzony w 1995r. (MP nr 5 poz. 84), leży na terenie gminy Jonkowo, l km na północ od miejscowości Łomy, w Nadleśnictwie Kudypy. Obiekt ten, o powierzchni 95,14 ha, został utworzony dla ochrony drzewostanu bukowego reprezentującego zespół buczyny pomorskiej wraz ze stanowiskami licznych gatunków roślin rzadkich i chronionych.

Rezerwat położony jest w środkowej części Pojezierza Olsztyńskiego, w pobliżu wschodniej granicy gromadnego zasięgu buka zwyczajnego. Obejmuje on swoimi granicami rozległy garb moreny czołowej, którego najwyższe wzniesienie, to jest Kamienna Góra, sięga do wysokości 179 m n.p.m. Powierzchnię garbu pokrywają liczne głazy narzutowe, tkwiące również w materiale morenowym. Z materiału tego powstały na terenie rezerwatu gleby brunatne kwaśne, wytworzone w większości z piasków gliniastych.

Jak wynika z badań przeprowadzonych przez Jutrzenkę - Trzebiatowskiego (1987), rezerwat jest miejscem występowania szeregu zróżnicowanych siedliskowo i florystycznie zbiorowisk roślinnych, wśród których zanotowano buczynę pomorską, buczynę kwaśną zespół, grąd, olszynę typową, łęg jesionowo-olchowy, świerkowy bór mieszany świeży, świerkowy bór mieszany wilgotny, a także nieleśne turzycowisko szalejowe.

Największą powierzchnię zajmuje w rezerwacie buczyna pomorska, wykształcona w pełnej skali ekologicznej. Nieco uboższe siedliska zajmuje buczyna kwaśna oraz grąd, nie ustępujące powierzchniowo buczynie pomorskiej.

Obydwa zespoły bukowe odznaczają się dominowaniem buka, któremu towarzyszy dąb szypułkowy, świerk pospolity, grab zwyczajny, miejscami jesion wyniosły, klon zwyczajny, wiąz górski. Cechuje je jednak zróżnicowanie gatunkowe runa, które w buczynie pomorskiej zawiera między innymi. takie gatunki jak perłówka jednokwiatowa, wydmuchrzyca zwyczajna, a także liczne geofity jak kokorycz pusta, wątła, pełna. Jest tu ponadto jaskier kosmaty, kopytnik pospolity, fiołek przedziwny, jasnota plamista, zdrojówka rutewkowata i inne. Natomiast w grądzie, który w przeważającej mierze jest wykształcony jako grąd typowy przeważają gatunki właściwe dla lasów liściastych, między innymi marzanka wonna, bluszcz pospolity, przylaszczka pospolita, zachyłka trójkątna. Jedynie w obniżeniach terenowych, odznaczających się stosunkowo wysokim poziomem wodnym, grąd realizuje się w postaci wilgotnej, jako grąd czyśćcowy.

Obok zespołów lasów liściastych w rezerwacie występują także zespoły leśne borowe. Jest wśród nich świerkowy bór mieszany świeży oraz bór mieszany wilgotny. Obydwa zespoły, charakteryzujące się dominowaniem świerka, zajmują w rezerwacie niedużą powierzchnię, lokalizując się głównie na peryferycznych obszarach tego obiektu. Marginalnymi zespołami są w rezerwacie także zespoły leśne siedlisk wilgotnych, a mianowicie łęg jesionowo - olchowy oraz olszyna. Rozwijają się one na niedużej powierzchni dość głębokiej rynny terenowej oraz nad brzegiem jeziora Łomy.

Jedynym zbiorowiskiem nieleśnym rezerwatu jest turzycowisko szalejowe w wariancie z czermienią błotną. Wykształca się ono na obszarze zabagnionego, bezodpływowego zagłębienia terenu.

Rezerwat florystyczny w gminie Dźwierzuty. Na jego terenie znajduje się unikalna roślinność stepowa, zwana pontyjską). Utworzony w 1955 roku, w celu zachowania fragmentu lasu z unikalna roślinnością stepową. Zajmuje powierzchnię 12,4 ha i graniczy ze wschodnim brzegiem jez. Łęsk.

Występuje tu: sparceta piaskowa, sasanka łąkowa, drikiew żółtawa, gorysz pagórkowaty, pięciornik piaskowy, groszek czerniejący.