Obszary chronione

Do Źródlisk nad jeziorem Ardung” przylegają źródliska ciągnące się na północ do Leśniczówki Leszno. Obszar ten leży na terenie dwóch gmin: Purdy i Barczewa o łącznej powierzchni 28 ha. Występują tu takie gatunki roślin, jak: pełnik europejski (Trollius europaeus), wielosił błękitny (Polemonium coeruleum), wawrzynek wilczełyko (Daphne mezerum), listera jajowata (Listera Opata), storczyk krwisty (Dactylorhiza incarnata), storczyk szerokolistny (Dactylorhiza majalis), rutewka pojedyncza (Thalictrum simplex), przetacznik długolistny (Veronica longifolia), bniec czerwony (Melandrium rubrum), krwawnik kichawiec (Achillea ptarmica), mech (Spagnum fimbriatum). W większych powierzchniach porasta tu oles źródliskowy, świerczyna na torfie, oles bagienny, źródliskowe turzycowiska, szuwar trzcinowy.

Obszar rezerwatu Redykajny był objęty ochroną przez Niemców już w 1907 roku. W 1948 roku (Olszt. Dz. Woj. z 1948r. Nr 2(58), poz. 3) ówczesne władze utrzymały tą formę ochrony. Jest to torfowiskowy rezerwat zajmujący powierzchnię 10,38 ha, który chroni torfowisko w lesie miejskim Olsztyna.
Śródleśne torfowisko niskie na gytii organicznej jest siedliskiem dla wielu cennych gatunków roślin borealnych, wśród których jest kilka reliktów polodowcowych. Do najciekawszych zaliczyć można turzycę torfową, żurawinę drobnolistkową, turzycę obłą, żłobika koralowatego, wyblin jednostronny i wile innych chronionych gatunków torfowiskowych.
Obiekt znajduje się na linii między jeziorem Podkówka i Długie, na peryferiach Olsztyna.

W 1991 r. został utworzony rezerwat „Bagno Nadrowskie” i zajmuje ono 51,8 ha. Rezerwat położony jest w gminie Olsztynek, w pobliżu miejscowości Nadrowo.

Rezerwat ten jest chroniony ze względu na zachowanie siedlisk herpetofauny i licznych gatunków ptaków [ŁACHACZ 1996]. Występują tu torfowiska niskie powstałe na gytii wapiennej.

„Jezioro Kośno”, rezerwat, o powierzchni 1247,8 ha, obejmuje duże jezioro, nie zagospodarowane turystycznie, otoczone starymi borami. Naturalny krajobraz i cisza stwarzają doskonałe warunki dla ptactwa wodnego i drapieżnego, bytujących na przyległych torfowiskach, powstałych na gytii organicznej i wapiennej. Rezerwat ten utworzony został w 1982 r. i leży w gminach Pasym i Purda, w odległości 12 km na wschód od Klewek, na południe od szosy Olsztyn-Szczytno [DĄBROWSKI, SYMKIEWICZ 2004, ŁACHACZ 1996].

„Koniuszanka I” powstała w 1978 r. i jest rezerwatem przyrody nieożywionej
o powierzchni 24,00 ha. Została ona utworzona dla ochrony obszarów ze zjawiskiem sufozji. Napiwodzka Struga koło osady Rakarnia zanika, by „wypłynąć” ponownie
2 km dalej ze źródeł wysiękowych, jako strumień Koniuszanka. Szlak cieku podziemnego znaczą osuwiska, tzw. leje sufozyjne; około 1980 sufozja uległa zakłóceniu – zamulone zostały koryta cieków podziemnych [DĄBROWSKI, SZYMKIEWICZ 2004]. W rezerwacie tym występuje torfowisko pojezierne z przepływającym podziemnym potokiem Napiwoda. Rezerwat leży w gminie Nidzica. Jest oddalony o blisko 1 km od osady Moczysko położonej koło szosy Jedwabno – Nidzica. Po prawej stronie znajduje się miejsce zaniku strumienia,
w odległości zaś 1,5 km na północny zachód od osady – źródeł wysiękowych.

Jest to rezerwat leśny, utworzony w 1978 roku (MP z 1978 r. Nr 33, poz. 126). Powstał w celu ochrony pojeziernych, podmokłych lasów i przełomu rzeki Koniuszanka (Koniuszyn). Zajmuje powierzchnie 64,55 ha. Znajduje się na południe od jeziora Omulew. W granicach rezerwatu znalazły się grądy, bory mieszane i niezwykle cenne podmokłe olsy porastające brzegi Koniuszanki, która uchodzi tu do jeziora Omulew.
Rezerwat znajduje się w granicach obszaru Natura 2000 (OSOP Puszcza Napiwodzko-Ramucka) i OChK Puszczy Napiwodzko-Ramuckiej.