Dodano: 0 0000
Bardzo pospolity. Owocniki wyrastają od lipca do listopada. Występuje pojedynczo lub w grupach po kilka, w lasach liściastych i mieszanych. Zasięg związany jest z występowaniem brzozy (brodawkowata, omszona i gatunki introdukowane), z którą tworzy mikoryzę.
Do rodzaju Leccinum sp. zaliczane jest 16 gatunków. Są to:.
- Leccinum aerugineum
- Leccinum atrostipitatum
- Leccinum aurantiacum
- Leccinum crocipodium
- Leccinum duriusculum
- Leccinum onychinum
- Leccinum palustre
- Leccinum pseudoscabrum
- Leccinum quercinum
- Leccinum roseofractum
- Leccinum roseotinctum
- Leccinum salicicola
- Leccinum schistophilum
- Leccinum umbrinoides
- Leccinum versipelle
- Leccinum vulpinum
Występuje również pod nazwami: Leccinum scabrum (Bull.) Gray; Krombholziella melanea (Smotl.) Šutara; Boletus scaber var. melaneus Smotl.; Krombholziella avellanea (J. Blum) Courtec.; Krombholziella subcinnamomea (Pilát & Dermek) Alessio; Krombholziella murinacea (J. Blum) Alessio; Krombholziella avellanea (J. Blum) Alessio; Krombholziella avellanea (J. Blum) Bon ; Krombholziella murinacea (J. Blum) Bon; Leccinum scabrum var. melaneum (Smotl.) Dermek; Leccinum molle (Bon) Bon; Boletus melaneus (Smotl.) Hlavácek; Boletus scaber Bull; Trachypus scaber (Bull.) Romagn.; Krombholziella scabra (Bull.) Maire; Boletus avellaneus J. Blum; Boletus murinaceus J. Blum; Leccinum avellaneum (J. Blum) Bon; Leccinum melaneum (Smotl.) Pilát & Dermek; Leccinum murinaceum (J. Blum) Bon; Leccinum subcinnamomeum Pilát & Dermek; Krombholzia scabra f. melanea (Smotl.) Vassilkov; Krombholzia scabra (Bull.) P. Karst.; Leccinum olivaceosum Lannoy & Estadès; Krombholziella mollis Bon; Boletus scaber Bull.; Gyroporus scaber (Bull.) Quél.; Ceriomyces scaber (Bull.) Murrill
Koźlarz babka, Leccinum scabrum var. scabrum (Bull.) Gray 1821 | systematyka |
|
|---|---|
| budowa | Kapelusz średnicy od 30 do 200 mm. W szerokiej gamie barw od jasnoorzechowej, ciemnobrązowej, szarawej, orzechowej po szarobrązową, ciemnobrązową do czarniawej. Początkowo w kształcie półkulisty, potem wypukły do poduszkowatego. Powierzchnia sucha, jedwabista, gładka, lub niekiedy drobno kosmkowata. Połyskliwa jak sucha. Słabo śluzowata, w porze wilgotnej. Skórka nie oddziela się od miąższu. Pory w barwie białawe, żółtawe, z wiekiem ochrowoszarawe. Drobne i w kształcie okrągłe. Rurki w kolorze białawe, potem szarobrązowe lub szare. Niezmienne. Długości od 10 do 25 mm. Przy trzonie głęboko wycięte. Wolne i oddzielające się od siebie. Łatwo oddzielające się też od miąższu. Trzon długości od 80 do 200 mm. Grubość od 10 do 35 mm. Barwy białawej lub jasnożółtawej. U podstawy bywa nieco zielonkawy. Na zasadniczym tle usiany ciemniejszymi, ochrowo-brązowawymi lub czarnymi łuseczkami. Po kapeluszem niekiedy z siateczką. Powierzchnia wzdłużnie bruzdowana. Włókienka podłużne. Cylindryczny i smukły lub w kształcie maczugowaty. Zwężający się ku szczytowi, a u podstawy rozszerzony. Często wygięty. Pełny. Miąższ w kapeluszu barwy białawej. W trzonie białawy, niekiedy zielonkawobiaławy lub żółtawy u podstawy. Z wiekiem szarzejący. Powierzchnia cięcia u niektórych owocników niebieszczeje i powoli ponownie blednie. U młodych egzemplarzy zwarty, twardy, elastyczny, z wiekiem mięknący. W kapeluszu grubo mięsisty i często wodnisty. W trzonie włóknisty, łykowaty, z wiekiem zdrewniały. Zapach przyjemny, określany jako słabo owocowy. Smak łagodny, przyjemny. Zarodniki w wysypie barwy oliwkowobrązowawej lub jasnożółtobrązowawej. W kształcie podłużnie wrzecionowate. W kolorze żółtobrązowe. Powierzchniowo gładkie. Wielkość od 14 do 20 x od 4.5 do 6.5 µm. Z czterema małymi lub dwoma dużymi kroplami tłuszczu. |
| uwagi | Jadalny i jeden z najczęściej zbieranych i spożywanych grzybów .Najsmaczniejsze są owocniki młode i kapelusze. Trzony sprawiają wrażenie zdrewniałych i włóknistych. Przy przetwarzaniu miąższ przybiera czarną barwę. Podobne gatunki to: koźlarz białawy - Leccinum holopus var. holopus (Rostk.) Watling; dawniej traktowany, jako odmiana albinotyczna koźlarza babki. Koźlarz grabowy - Leccinum aurantiacum (Bull.) Gray oraz koźlarz topolowy - Leccinum duriusculum (Schulzer) Singer. Inne nazwy to: huba podbrzeźniak, babka, czeszczewik, grzyb chropawy, kozak, koźlarek, podbrzeźniak, grzyb koźlarz, grzyb szorstkotrzonowy, kozak właściwy. Inne nazwy zwyczajowe to: borowik kozak, brzezak, brzeźniak, brzeźak, brzozak, brzozowik, czarny koźlarz, grzyb brzozowy, koźlak, koźlarz, kozaczek, kozar, koziar, koźlar, koźlarek, podgrzybek, stojaczek, stojak, żydek. |
| piśmiennictwo |
Komentarze
Brak komentarzy.
