Jeziora - artykuły
Dodano: 31 maja 2004
Obecność tlenu w jeziorach zależna jest od temperatury i stanu troficznego (żyzności) jeziora. Wyróżnia się cztery zasadnicze typy krzywych tlenowych, przedstawiające stężenie tlenu w wodzie na różnych głębokościach:
- Krzywa tlenowa ortogradowa - kreślona dla jeziora oligotroficznych, jezior czystych, w których produkcja biomasy jest mała. Bardzo rzadko zdarza się przesycenie epilimnionu tlenem. W całej objętości jeziora (metalimnion i hypolimnion) notuje się obecność tlenu na podobnym poziomie. Przy dnie można zaobserwować więcej tlenu niż przy powierzchni, ze względu na niższą temperaturę.
- Krzywa tlenowa klinogradowa - kreślona dla jezior meromiktycznych, eutroficznych i oligotroficznych ale leżących w strefie klimatu tropikalnego. Cechą charakterystyczną tej krzywej jest to, że biegnie prawie równolegle do krzywej termicznej.
- krzywa tlenowa heterogradwa - kreślona dla jezior typu oligotroficznego, α-mezotroficznych i β-mezotroficznych. Można wyróżnić dwa podtypy tej krzywej:
- dodatnia - charakterystyczna dla jezior oligotroficznych i α-mezotroficznych, w których występuje tak zwane maksimum tlenowe w metalimnionie. Główne przyczyny maksimum tlenowego to:
- mała miąższość epilimnionu, który jet dobrze prześwietlony co pociąga za sobą bardzo dobre warunki do fotosyntezy i produkcji O2,
- dyfundowanie O2 z epilimnionu do metalimnionu,
- O2 pozostaje w metalimnionie po cyrkulacji wiosennej i trudno dyfunduje do atmosfery,
- w wyniku gradientu temperatur powstaje różnica gęstości, obumarłe organizmy wolno opadają na dno i są szybko rozkładane. Powoduje to wzrost stężenia materii organicznej w metalimnionie, która przyciąga fitoplankton produkujący O2,
- obecność łąk roślinności podwodnej sprzyja produkcji O2, który jest transportowany ze stref przybrzeżnych, na granicy epilimnionu i metalimnionu, dzięki różnym ruchom wody.
- ujemna - charakterystyczna dla jezior ß-mezotroficznych, w których występuje tak zwane minimum tlenowe w metalimnionie. Przyczyny minimum tlenowego:
- mikroorganizmy i zooplankton, który występuje w dużych ilościach w metalimnionie w procesie oddychania zużywa znaczne ilości O2,
- gęsta woda (dzięki gradientowi temperatur) utrudnia opadanie organicznych cząstek, które podlegając mineralizacji na wysokości metalimnionu zużywają O2 w procesie mineralizacji.
- dodatnia - charakterystyczna dla jezior oligotroficznych i α-mezotroficznych, w których występuje tak zwane maksimum tlenowe w metalimnionie. Główne przyczyny maksimum tlenowego to: