Strona główna - artykuły

Wiosną 2005 roku miałem przyjemność poznać dokładniej kilka większych rzek naszego regionu. Na wstępie, chciałbym opisać je pod kątem przydatności do spływów oraz od strony otaczającej nas przyrody.

Każda z naszych rzek, ma inny charakter. Oczywiście wszystkie z nich są ciekami nizinnymi, ale na całej długości mają odcinki przypominające rzeki typowo górskie, takie jak choćby doskonale znany mi górny bieg Sanu. Pozwolę sobie na przedstawienie kilku luźnych spostrzeżeń, które nasunęły mi się po wiosennych i letnich eskapadach.

Jedna z większych naszych rzek – Łyna, ma wyjątkowo różnorodny charakter. Jest to duży ciek, z licznymi budowlami hydrotechnicznymi oraz rozlewiskami i jeziorami. Przez wiele lat trochę zapomniana przez kajakarzy ale ostatnio odkrywana ponownie, o czym świadczy pojawianie się nowych miejsc biwakowych oraz punktów zrzutu i zbiórek kajaków. Od strony czystości wody, sama rzeka daje sporo do życzenia i kąpiel wydaje się być nie wskazana. Jednak wiele jezior, przede wszystkim tych z dobrze rozwiniętą linią brzegową, zachęca do częstych przystanków i odpoczynku. Poza nielicznymi odcinkami, np. w Lesie Warmińskim, kiedy to nurt jest wartki, a rzeka płynie głęboką rynną, szlak może być uciążliwy dla początkujących kajakarzy.

Mniej ciekawe są oczywiście odcinki przechodzące przez duże miasta – Olsztyn, Dobre Miasto, Bartoszyce czy Sępopol. Zwykle poniżej zabudowań, woda staje się mętna, a brzegi i koryto z uregulowanego, stara się jak najszybciej powrócić do „naturalnych” kształtów. Z pomocą bobrów chętnie zasiedlających wysokie brzegi natura próbuje za wszelką cenę spowolnić bieg rzeki i zretencjonować jak najwięcej wody, powalając drzewa i konary w stronę nurtu. Poza bobrami podziwiać można bogaty świat avifauny reprezentowany przez takie gatunki jak łabędzie, perkozy, tracze nurogęsi, zimorodki, pospolite ostatnio orłany – bieliki, błotniaki oraz kręcące się nad okolicznymi łąkami i polami myszołowy. Turyści z zainteresowaniami przyrodniczymi na pewno nie przeoczą licznych bezkręgowców wodnych, których bioróżnorodność zależna jest od charakteru odcinka rzeki i jej dna.

Od strony kajakowej można pokusić się o stwierdzenie, że Łyna nie jest wrażliwa na zmiany poziomu wody, wynikające z pory roku i opadów atmosferycznych. Jest spławna praktycznie cały rok.

Wraz z nastaniem okresu wegetacji pojawia się wiele gatunków roślin. Najbardziej rzucają się w oczy duże hydromakrofity, które czasami mogą trochę spowolnić spływ. Wśród nich znajdzie się oczywiście trzcina, pałka wodna, moczarka kanadyjska, strzałka wodna czy osoka aloesowa. Przemierzając zbiorniki zaporowe czy naturalne jeziora spotkać można łany włosiennicznika, rogatka czy redestnicy.

Łyną dotrzeć można aż do miejscowości Ostre Bardo, gdzie przed dziobem kajaka pojawią się żółte tablice i słupy graniczne, postawione na wysokim brzegu. To będzie już koniec naszego pięknego kraju i północna granica państwa.

Rzeka warta jest spływu zarówno ze względu na otaczającą przyrodę jak również na wiele zabytków, które można podziwiać z wody. Niebywałą atrakcję stanowią budowle piętrzące zmuszające do przenosek i niewielkiego wysiłku. Obserwując charakter rzeki, aż prosi się o wybudowanie kolejnych budowli zaporowych zwiększających retencję – szczególnie latem. Wielokrotnie mam okazję do obserwacji okolicznych jezior, połączonych niekoniecznie bezpośrednio z rzeką. Roczne wahania poziomu wody w takich zbiornikach wynoszą 60-100 cm, a jak wiadomo zmniejszenie objętości wody w jeziorze latem powoduje dobicie jego warunków tlenowych ... Niestety, ale chyba trzeba będzie jeszcze trochę poczekać na zmianę polityki „naszych meliorantów” – tylko żeby było co za chwilę meliorować ...