Dodano: 23 sierpnia 2005
Głuszec jest największym europejskim kurakiem zbliżonym wielkością do indyka. Czoło i podbródek ma czarne, na podbródku charakterystycznie wydłużone pióra tworzą tzw. brodę. Przednia część grzbietu jest rdzawobrunatna i poprzecznie ciemno prążkowana. Grzbiet w dalszej części z kuprem są czarne, popielato falowane. Rozłożysty ogon ma barwę czarną z białymi plamami przy końcu sterówek. Wole głuszca jest zielonkawe z metalicznym połyskiem. Lotki brązowe z małymi, białymi plamami z przodu. Charakterystyczne są cynobrowoczerwone otoczki wokół oczu zwane różami.
Samica (głuszka) jest o 1/3 mniejsza od samca i zmiennie ubarwiona. Na grzbiecie ciemnobrunatna z rdzawopłowymi pręgami, żółtawymi i białawymi plamkami. Wole ma barwy kasztanowej, a pierś, brzuch i boki ciała rdzawoczarne z brunatnymi i białymi plameczkami. Ogon zaś jest rdzawy z czarnymi pręgami i białym paskiem na końcu.
Młode są podobne do samicy, lecz mniejsze i „bladziej” (mniej kontrastowo) ubarwione. (A. Haber, M. Nunberg 1956)
Samica (głuszka) jest o 1/3 mniejsza od samca i zmiennie ubarwiona. Na grzbiecie ciemnobrunatna z rdzawopłowymi pręgami, żółtawymi i białawymi plamkami. Wole ma barwy kasztanowej, a pierś, brzuch i boki ciała rdzawoczarne z brunatnymi i białymi plameczkami. Ogon zaś jest rdzawy z czarnymi pręgami i białym paskiem na końcu.
Młode są podobne do samicy, lecz mniejsze i „bladziej” (mniej kontrastowo) ubarwione. (A. Haber, M. Nunberg 1956)
Głuszec, Tetrao urogallus | wygląd | Głuszec jest największym europejskim kurakiem zbliżonym wielkością do indyka. Czoło i podbródek ma czarne, na podbródku charakterystycznie wydłużone pióra tworzą tzw. brodę. Przednia część grzbietu jest rdzawobrunatna i poprzecznie ciemno prążkowana. Grzbiet w dalszej części z kuprem są czarne, popielato falowane. Rozłożysty ogon ma barwę czarną z białymi plamami przy końcu sterówek. Wole głuszca jest zielonkawe z metalicznym połyskiem. Lotki brązowe z małymi, białymi plamami z przodu. Charakterystyczne są cynobrowoczerwone otoczki wokół oczu zwane różami. Samica (głuszka) jest o 1/3 mniejsza od samca i zmiennie ubarwiona. Na grzbiecie ciemnobrunatna z rdzawopłowymi pręgami, żółtawymi i białawymi plamkami. Wole ma barwy kasztanowej, a pierś, brzuch i boki ciała rdzawoczarne z brunatnymi i białymi plameczkami. Ogon zaś jest rdzawy z czarnymi pręgami i białym paskiem na końcu. Młode są podobne do samicy, lecz mniejsze i „bladziej” (mniej kontrastowo) ubarwione. (A. Haber, M. Nunberg 1956) |
|---|---|
| występowanie | Jego siedliskiem są stare , luźniejsze, rozwlekłe lasy. Unika młodników. Ze względu na min. owocową dietę trzyma się terenów bogatych w krzewy jagodowe i żurawinę (bór bagienny). Ważnym elementem jego środowiska jest żwir wykorzystywany do rozcierania pokarmu w żołądku mięśniowym. (M. Kochanowska 2001). |
| tryb życia | Niewątpliwie wizytówką głuszca są toki. Na teren tokowiska koguty przylatują już w lutym, choć toki zaczynają się w marcu, a w górach mniej więcej 3 tygodnie później. Szczytowym miesiącem tokowania jest kwiecień. W starym, przerzedzonym lesie położonym nad bagnami koguty o zachodzie słońca siadają na gałęziach drzew w znacznej odległości od siebie (ok. 150 m). Na dwie godziny przed świtem zaczynają swój niepowtarzalny spektakl. Rozkładają wachlarz i skrzydła, choć to dopiero epilog. Kiedy tylko pokaże się poranne słońce samce zlatują na ziemię, gdzie już są głuszki (samice) i puszą się oraz walczą. Ale przede wszystkim rozlega się specyficzna pieśń: klapanie i trelowanie, zaraz potem właściwa zwrotka zwana korkowaniem lub odbojem o mlaskającym dźwięku. A na koniec kulminacja tokowej pieśni, szlifowanie (bo przypomina swym dźwiękiem ostrzenie kosy). W ciągu tych zaledwie 3 sekund szlifowania głuszec wznosi głowę do góry i z lekka nią potrząsa, jakby się kłaniał. Równocześnie delikatnie kłapie dziobem i drży w ekstazie. Na moment też głuchnie co wykorzystują myśliwi, żeby go podejść. Bywają miejsca (a przynajmniej bywały), gdzie tokowało kilkadziesiąt kogutów, np. w borach tucholskich (E. Raszke). Poza tokami głuszec jest samotnikiem. Wzlatuje z głośnym trzepotem skrzydeł, leci nisko i szybko przeplatając lot czynny krótką fazą ślizgu. Koguty osiągają dojrzałość płciową w pierwszym roku, a kury w drugim. (M. Kochanowska 2001; K. Hudec 1993; A. Haber, M. Nunberg 1956). |
| pokarm | Głuszec ma jakby dwie diety: zimowo -wiosenną i letnio – jesienną. Zimą zjada igliwie sosny, świerka, jodły i limby. W tym czasie głównie samiczki odżywiają się pączkami wierzby, brzozy, buka, olszy. Z kolei latem dominują w diecie owoce: jagody czarnego bzu, borówki brusznicy, poziomki, maliny, jeżyny, jarzębina, a także żurawina, łochynia. Poza tym głuszce przepadają za bukwią i żołędziami. Młode ptaki odżywiają się raczej drobnymi owadami, ich larwami i poczwarkami, głównie mrówek (przynajmniej początkowo). Specyfika ich odżywiania się polega na połykaniu drobnych kamieni, np. żwiru w celu rozdrabniania pokarmu w żołądku. (M. Kochanowska 2001; K. Hudec 1993). |
| gniazdo | Jest proste w swej konstrukcji. Praktycznie, to dołek wygrzebany przez samice zaraz po tokach. Wyściółkę stanowi igliwie. Na zniesienie wybiera miejsce osłonięte krzewami, wystającymi korzeniami, czy pniem. Ukryciem może być też wrzos lub wysoka trawa. (M. Kochanowska 2001). |
| ochrona | Głuszcowi zagrażają coraz bardziej jenoty, lisy i wałęsające się psy. W lasach dodatkowo kuna, jastrząb gołębiarz i puchacz. Z warunków naturalnych na pierwszy plan wysuwa się melioracja bagien i torfowisk. Do tego dochodzą jeszcze wyręby lasów oraz ich rozdrobnienie. A także zalesianie polan, łąk i bagien Odrębnym rozdziałem jest turystyka, gdyż głuszec należy do ptaków nie tolerujących zbyt bliskiej obecności człowieka. Wydaje się, że najlepszą formą ochrony jest powoływanie parków narodowych, rezerwatów przyrody czy też leśnych kompleksów promocyjnych. W związku z tym miłośnicy tego ptaka mają nadzieję na jego powrót do Borów Tucholskich. Niezależnie od tego prowadzi się sztuczną hodowlę i reintrodukcję do naturalnego środowiska. (M. Kochanowska 2001; K. Hudec 1993) |
| jaja | Kura znosi 6 - 10 żółtobrązowych i brązowo nakrapianych jaj o wym: 50 x 36, 4 mm. Dzieje się to od IV do V. Sama wysiaduje przez 26-28 dni, a pisklęta lęgną się na przełomie V i VI. Są wówczas okryte zółtawordzawym puchem w ciemne plamy. Głuszka również samotnie wychowuje młode, które po 15 dniach potrafią już latać. W wieku 3 miesięcy są już w pełni wyrośnięte. Samica znosi tylko jeden lęg w roku. w sytuacji utraty lęgu może przystąpić do następnego. (M. Kochanowska 2001; K. Hudec 1993; A. Haber, M. Nunberg 1956). |
| piśmiennictwo |
Komentarze
Brak komentarzy.
