Dodano: 4 czerwca 2004
Pachnica jest masywnie zbudowanym chrząszczem o długości ciała 2,3 - 3,9 cm. Rozmiary te stawiają ja wśród największych chrząszczy w środkowoeuropejskiej faunie W ubarwieniu chrząszcza dominują odcienie brązu. Pokrywy są ciemnobrązowe z połyskiem. Powierzchnia pokryw nie jest całkowicie gładka, lecz przypomina skórę. Dymorfizm płciowy jest niewyraźny. Samce posiadają wypukłości po bokach przedplecza z zagłębieniem pomiędzy nimi. U samic w tym samym miejscu istnieją płaskie, podłużne zagłębienia. Samice mają ponadto zagłębienia przed oczami na wierzchu głowy.
Pachnica, Osmoderma eremita | systematyka | Coloeoptera, Scarabaeidae, Osmoderma eremita (Scopoli, 1763) |
|---|---|
| wygląd | Pachnica jest masywnie zbudowanym chrząszczem o długości ciała 2,3 - 3,9 cm. Rozmiary te stawiają ja wśród największych chrząszczy w środkowoeuropejskiej faunie W ubarwieniu chrząszcza dominują odcienie brązu. Pokrywy są ciemnobrązowe z połyskiem. Powierzchnia pokryw nie jest całkowicie gładka, lecz przypomina skórę. Dymorfizm płciowy jest niewyraźny. Samce posiadają wypukłości po bokach przedplecza z zagłębieniem pomiędzy nimi. U samic w tym samym miejscu istnieją płaskie, podłużne zagłębienia. Samice mają ponadto zagłębienia przed oczami na wierzchu głowy. |
| ubarwienie | Odcienie brązu. |
| występowanie | Areał pachnicy w Europie obejmuje obszar od Hiszpanii po zachodnią część Rosji i od Włoch po południową Skandynawię, jednak wszędzie należy on do rzadkich i ściśle chronionych. Pachnica jest chroniona w krajach Unii Europejskiej w ramach Konwencji Berneńskiej (ochrona ścisła) i Dyrektywy Habitatowej jako gatunek wymagający tworzenia obszarów ochronnych. Mimo, iż w Polsce gatunek wykazywany był z większości terytorium, to wśród danych na temat jego występowania dominują wymagające ponownej weryfikacji informacje sprzed ponad 100 lat. Obecnie największa żyjąca Polska populacja pachnicy odnaleziona została na terenie Pojezierza Iławskiego. |
| tryb życia | Larwy zasiedlają dziuple starych drzew, postacie dorosłe również silnie przywiązane do dziupli, rzadko obserwowane poza dziuplastymi drzewami. |
| pokarm | Larwy żywią się próchniejącym drewnem (drewnem w dziuplach częściowo rozłożonym przez pewne gatunki grzybów); dorosłe obserwowano na opadłych owocach i soku wyciekającym ze zranionych drzew. |
| rozmnażanie | Cykl rozwojowy trwa 4 lata. |
| ochrona | Konwencja Berneńska, Dyrektywa Habitatowa, gatunek prawnie chroniony w Polsce od roku 1995; priorytetowy gatunek przy wyznaczaniu obszarów sieci „Natura 2000”. |
| wędrówki | Gatunek osiadły, silnie przywiązany do dziupli w których nastąpił rozwój. Ograniczony potencjał dyspersyjny uniemożliwia kolonizację silnie izolowanych drzew i przyczynia się do rzadkości gatunku. |
| rozwój | Cykl rozwojowy trwa 4 lata, postacie dorosłe spotykane głównie od czerwca do sierpnia. |
| uwagi | Cechy taksonomiczne Pachnica jest trudna do pomylenia z jakimkolwiek gatunkiem chrząszcza żyjącym w Polsce (czy w ogóle w środkowej Europie). Cecha charakterystyczną pachnicy, do której nawiązuje już sama nazwa chrząszcza, jest charakterystyczny zapach, porównywany do woni piżma bądź wyprawionej skóry. Zapach ten jest feromonem wydzielanym przez samce w celu przyciągnięcia samic. W dziuplach drzew, w których spotykamy pachnicę, natknąć możemy się czasem także na larwy kilku gatunków o podobnej sylwetce, zwłaszcza 2 gatunki zacników Gnorimus, oraz wepę, Liocola lugubris. Pachnica jako gatunek łatwy do odnalezienia i rozpoznania może stać się wskaźnikiem miejsc szczególnie ważnych dla zachowania różnorodności biologicznej związanej z martwymi i umierającymi drzewami, a zarazem pełnić rolę organizmu parasolowego. Uwagi Najnowsze informacje na temat występowania pachnicy w Polsce i problemów jej ochrony znaleźć można w pracy: OLEKSA, A., SZWAŁKO, P. & GAWROŃSKI R., 2003. Pachnica Osmoderma eremita (Scopoli, 1763) (Coleoptera: Scarabaeoidea) w Polsce – występowanie, zagrożenia i ochrona. Rocznik naukowy Polskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody „Salamandra”, Poznań, 7: 101-123. [The Hermit beetle Osmoderma eremita (Scopoli, 1763) (Coleoptera: Scarabaeoidea) in Poland – occurrence, threats and protection. In Polish, Engl. summary]. Na stonie http://www.salamandra.org.pl ukazał się abstrakt wymienianej pracy. Koordynacji prac nad poznaniem ekologii pachnicy w Europie i problemom ochrony gatunku poświęcona jest strona www.eremit.net Kontakt: Dr Andrzej Oleksa Instytut Biologii i Ochrony Środowiska Akademia Bydgoska Kazimierza Wielkiego ul. Chodkiewicza 30 85-064 Bydgoszcz olek@ab-byd.edu.pl Robert Gawroński Małdyty moschata@poczta.onet.pl |
| piśmiennictwo |
Komentarze
Justyna justynk@vp.pl
24 listopada 2007
Kurcze! Jestem na tej stronie i nadal nie moge sie dowiedzec tego co chce!!! Czy mozecie coś z tym zrobic?! Chce die dowiedzieć jakie ptaki zamieszkuja te tereny a nie jak wyglądają!!
