Dodano: 26 października 2008
Owocuje od sierpnia do listopada. Spotykany w lasach sosnowych. Rośnie pojedynczo lub w grupach. Lubi gleby piaszczyste i kwaśne.
Do rodzaju Sarcodon sp. zaliczone jest 36 gatunków. Są to:
- Sarcodon aglaosoma
- Sarcodon atroviridis
- Sarcodon caliginosus
- Sarcodon calvatus
- Sarcodon conchyliatus
- Sarcodon dissimulans
- Sarcodon excentricus
- Sarcodon fennicus
- Sarcodon fuligineoviolaceus
- Sarcodon fuscoindicus
- Sarcodon glaucopus
- Sarcodon harrisonii
- Sarcodon humilis
- Sarcodon ianthinus
- Sarcodon illudens
- Sarcodon imbricatus
- Sarcodon lanuginosus
- Sarcodon lepidus
- Sarcodon leucopus
- Sarcodon lundellii
- Sarcodon martioflavus
- Sarcodon praestans
- Sarcodon procerus
- Sarcodon quietus
- Sarcodon regalis
- Sarcodon rimosus
- Sarcodon rutilus
- Sarcodon scabrosus
- Sarcodon squamosus
- Sarcodon stereosarcinon
- Sarcodon subfelleus
- Sarcodon thwaitesii
- Sarcodon underwoodii
- Sarcodon ustalis
- Sarcodon versipellis
- Sarcodon wrightii
Występuje również pod nazwami: Fungus imbricatus (L.) Paulet; Hydnum adpressum Lloyd; Hydnum aspratum Berk.; Hydnum badium Pers.; Hydnum imbricatum L.; Phaeodon aspratus (Berk.) Henn.; Phaeodon imbricatus (L.) J. Schröt.; Sarcodon aspratus (Berk.) S. Ito
Sarniak dachówkowaty, Sarcodon imbricatus (L.) P. Karst. 1881 | systematyka |
|
|---|---|
| budowa | Kapelusz masywny, duży i nieregularnie owalny. Osiąga średnicę od 60 do 200 mm. W kolorze brązowy, z czerwonym odcieniem, a także szarobrunatnej do umbrowej. Ma kształt początkowo wypukły, później płaski i z wiekiem rozpostarty, ze środkowym, lejkowatym wgłębieniem. Powierzchnia pokryta grubymi, wyraźnymi i odstającymi łuskami. Łuski w kształcie trójkątne i zazwyczaj koncentrycznie ułożone. Ciemnobrązowe do brunatnych. Bliżej brzegu kapelusz zwęża się, zaokrągla, lekko podwija i fałduje. Od strony hymenoforu, kolczasty. Kolce gęste, wyraźne i zbiegające na trzon. Długości od 5 do 10 mm i grubości 1 mm. W kolorze początkowo białe, z wiekiem szare, szarobrunatne, a stare ciemnobrunatne. Trzon krótki i krępy. Długości od 30 d0 80 mm i grubości od 10 do 30 mm. Kiedy młody w kolorze biały. Później szarawy i brązowawy. Podstawa jaśniejsza. Na powierzchni gładki, aksamitny. W kształcie cylindrycznego do maczugowatego. Przysadzisty i płynnie połączony z kapeluszem. Wewnątrz pełny. Miąższ w kolorze biały do szarobrązowego. Po uciśnięciu i na przekroju niezmienny. Obfity, twardy, ale kruchy. W trzonie delikatnie włókienkowaty. Zapach słabo korzenny. Smak przyjemny i łagodny. Z wiekiem gorzkawy. Zarodniki w wysypie barwy szarobrązowej. W kształcie owalne. Powierzchnia usiana kanciastymi wyrostkami. W kolorze brązowożółtawe. Wielkość od 6 do 8 x od 5 do 6,5 µm. |
| ochrona | Objęty ochroną ścisłą. Rozporzadzenie MŚ z dnia 9 lipca 2004 roku. Ujęty na czerwonej liście grzybów wielkoowocnikowych zagrożonych w Polsce ze statusem „V”- narażony. |
| uwagi | Jadalne są, ale niezbyt smaczne tylko młode owocniki. Starsze są łykowate i gorzkie. Używany był częściej w formie sproszkowanej, jako przyprawa. Inne nazwy to: kolczak, kolczak dachówkowaty, kolczak łoszak, krowia gęba, łoszak, łosuń, łoszak, sarna, siarna. Gatunek podobny to: Sarcodon scabrosus - sarniak szorstki. Ma drobniejsze łuseczki, rośnie w lasach liściastych i ma bardzo gorzki w smaku. Po uszkodzeniu przebarwia się sino. Podobny jest też, niezmiernie rzadki Sarcodon leucopus - sarniak jasnonogi. Ma on bardziej szarawe ubarwienie i drobniejsze łuski. Lubi pojawiać się w górach pod świerkami i bukami. |
| piśmiennictwo |
Komentarze
Brak komentarzy.
