Dodano: 0 0000
Pospolity. Owocniki wyrastają, od wczesnego lata, do późnej jesieni. Spotykany pojedynczo lub po kilka, w grupie. Lubi zarówno lasy iglastych, jak i liściaste. Bardzo szybko robaczywieje. Najlepsze zbiory zdrowych owocników uzyskuje się, od późnego lata do późnej jesieni.
Występuje również pod nazwami: Leccinum edule (Bull.) Gray; Boletus edulis subsp. trisporus Watling; Boletus edulis f. arcticus Vassilkov; Boletus edulis f. laevipes (Massee) Vassilkov; Boletus edulis var. arcticus (Vassilkov) Hlavácek; Boletus edulis var. trisporus (Watling) anon.; Boletus edulis var. laevipes Massee; Boletus solidus Sowerby.
Do rodzaju Boletus sp. należą 53 gatunki, z których nie wszystkie są jadalne, a niektóre są nawet trujące. Są to:
- Boletus aereus
- Boletus aestivalis
- Boletus appendiculatus
- Boletus armeniacus
- Boletus badius
- Boletus betulicola
- Boletus byssinus
- Boletus calopus
- Boletus caucasicus
- Boletus chrysenteron
- Boletus cinnabarinus
- Boletus cisalpinus
- Boletus cookei
- Boletus declivitatus
- Boletus edulis
- Boletus fechtneri
- Boletus ferrugineus
- Boletus ferrugineus
- Boletus flavus
- Boletus fragrans
- Boletus immutatus
- Boletus impolitus
- Boletus legaliae
- Boletus leucomelaena
- Boletus lignatilis
- Boletus luridus
- Boletus megalosporus
- Boletus moravicus
- Boletus nigricans
- Boletus obscuratus
- Boletus ornatipes
- Boletus persoonii
- Boletus pinicola
- Boletus pinophilus
- Boletus porosporus
- Boletus pruinatus
- Boletus pseudoregius
- Boletus pseudosulphureus
- Boletus pulverulentus
- Boletus queletii
- Boletus radicans
- Boletus radicatus
- Boletus regius
- Boletus reticulatus
- Boletus rhodopurpureus
- Boletus ripariellus
- Boletus rubellus
- Boletus satanas
- Boletus speciosus
- Boletus subappendiculatus
- Boletus subtomentosus
- Boletus torosus
- Boletus xanthocyaneus
Borowik szlachetny, Boletus edulis Bull. 1782 | systematyka |
|
|---|---|
| budowa | Kapelusz średnicy od 30 do 250 mm. U młodych owocników w barwie białawy, potem orzechowobrązowy, ciemnobrązowy, czerwonobrązowy do brunatnego, z odcieniem fioletu, szarego i czerwonego. Rant kapelusza może być jaśniejszy, a nawet zupełnie białawy. Kształt najpierw półkulisty, potem wypukły. U starych egzemplarzy poduszkowato rozpostarty. Powierzchnia gładka lub pomarszczona. Wilgotny nieco lepki i błyszczący. Normalnie suchy, matowy lub jedwabiście połyskliwy. Pory początkowo białawe, z wiekiem przechodzą w żółte do oliwkowozielonych. Dość drobne, okrągławe do kanciasto okrągławych. Uciśnięte nie przebarwiają się. Rurki takiej samej barwy, co pory. Długie od 8 do 30 mm. Łatwo oddzielają się od kapelusza. Przy trzonie zatokowato wcięte lub przyrośnięte. Trzon długości od 30 do 200 mm. Grubość od 20, nawet do 100 mm. Kolor białawy z różnymi odcieniami jasnobrązowymi. W dolnej część jaśniejszy, także w górnej, u nasady kapelusza. Część lub cała długość trzonu, z mniej lub bardziej wyraźną siateczką. Może też być pokryta ziarenkami w barwie białawej. Rzadko gładki. Masywny, mniej lub bardziej pękaty u podstawy. Bywa również równogruby, cylindryczny. Dość mocno osadzony w gruncie. Miąższ u młody zwarty, u starszych egzemplarzy robi się gąbczasty. Kolor biały, pod skórką kapelusza zabarwiony na brązowo lub czerwonobrązowawo. Po uszkodzeniu, uciśnięciu niezmienny. Smak łagodny i przyjemny. Zapach przyjemny, a zapach suszu charakterystyczny, intensywny i też bardzo przyjemny. Zarodniki w wysypie w kolorze oliwkowym, z odcieniem brązowym. W kształcie wrzecionowate. Wielkości od 14 do 18 x od 4,5 do 6-7 µm. Powierzchniowo gładkie. Koloru miodowożółtego. |
| uwagi | Jadalny. Bardzo smaczny i wysoko ceniony z uwagi na silny przyjemny specyficzny aromat, zwłaszcza w postaci suszu. Suszone owocniki podnoszą walory smakowe potraw. Szczególnie ceniony i poszukiwany przez grzybiarzy. Może być mylony z goryczakiem żółciowym - Tylopilus felleus , zwłaszcza z jego młodymi egzemplarzami o jeszcze białych rurkach. U dojrzałego goryczaka rurki są jasnoróżowe. Prawdziwek wykazuje dużą zmienność w barwie kapelusza i wykształceniu siateczki na trzonie. Te cechy oraz siedlisko są podstawą do wyróżniania innych gatunków z rodzaju Boletus sp. Gatunek borowik szlachetny - Boletus edulis, w najwęższym ujęciu obejmuje egzemplarze, o orzechowobrązowym, rzadziej ciemniejszym kapeluszu. O gładkiej, nie zamszowej powierzchni. Wyrastające w lasach iglastych i liściastych, na niżu i w górach. Borowiki o bardzo ciemnym, prawie brunatnomahoniowym kolorze kapelusza (okazy dorosłe), występujące w lasach sosnowych północno - wschodniej Polski, są szczególnie poszukiwane i cenione w obrocie handlowym. Inne nazwy to: huba borowik, grzyb jadalny, borowy, grzyb prawdziwy, borowik, biały, dębowy, grabak, grzyb biały, grzyb sprawiedliwy, prawus, prawy, prawak, prawik, prawdzik, prawdziwek, prawdziwik borowik prawdziwy. Słowo "edulis", oznacza, "jadalny". |
| piśmiennictwo |
Komentarze
Brak komentarzy.
