Strona główna - artykuły

Większość ludzi dzieli rok na cztery pory: wiosnę, lato, jesień i zimę. Jednak specjaliści każdą z tych głównych pór dzielą jeszcze na pośrednie okresy i to nie dlatego, że maja taki kaprys. Po prostu uwzględniając zjawiska meteorologiczne, botaniczne czy zmiany zachodzące w świecie zwierząt okazuje się, że np. wiosna wiośnie nie jest równa w zależności od czasu jej trwania. W tym artykule zajmiemy się właśnie tą porą roku.

Wiosnę fenologicznie możemy podzielić na 3 okresy: zaranie, przedwiośnie (pierwiośnie) i wiosnę właściwą. Zaranie, charakteryzujące się min. kwitnieniem poprzedzającym ulistnienie wielu gatunków roślin i trwa przeciętnie ok. 40 dni, tj. od 1 marca do 10 kwietnia. Meteorologicznie cechuje je niestabilność pogody: od nawrotów zimy do gwałtownego ocieplenia. W tym czasie zakwitają takie rośliny jak przebiśnieg, knieć błotna, zawilec gajowy, przylaszczka, podbiał czy sasanka wiosenna.

Z pośród drzew, najwcześniej kwitnie wierzba iwa, topola, olcha, wiąz, leszczyna (te gatunki są odporne na duże wahania temperatury). Ostatnie to klon zwyczajny i jesionolistny.

W świecie bezkręgowców pierwszymi oznakami wiosny, a konkretnie jej zarania, są motyle dzienne z gatunku rusałek: żałobnik, pokrzywnik i pawik. Poza tym pojawiają się już pszczoły i trzmiele.

Nieodłączną cechą zarania jest rechot żab i ropuch. W tym czasie płazy te ożywają gwałtownie i często wędrują między zbiornikami wodnymi, a także niestety po drogach, gdzie nierzadko giną. Na nasłonecznionych i wyeksponowanych, szczególnie na wzniesieniach, miejscach możemy spotkać inne zwiastuny wiosny: jaszczurkę zwinkę i zaskrońca.

Dla wielu ssaków kończy się hibernacja i pojawiają się czas rozbudzenia - niedźwiedź, czy nietoperz z gatunku gacek brunatny, szary albo mroczek późny. Możemy też spotkać jeża i kreta.

Przyloty ptaków wiosną, to temat rzeka. U jej zarania najwcześniej pojawiają się np. żurawie, które wymieniam nie przypadkowo na pierwszym miejscu. Ich donośny klangor jest bardzo charakterystyczny i łatwy do wychwycenia wśród innych dźwięków. Poza nimi z dalekiej wędrówki powraca rudzik, zięba, kopciuszek, drozd śpiewak, szpak, jaskółka dymówka, jerzyk, muchołówka żałobna, niektóre pokrzewki, świstunki czy wreszcie najbardziej charakterystyczny ptak łąk: skowronek. Listę zamyka najbardziej „polski ptak” bocian biały, bodajże pierwszy zwiastun wiosny. Drobne ptaki zimujące choć były w Polsce na długo przed wiosną, to dopiero u jej zarania zaczynają śpiewać. I tak nagle odzywają się sikory bogatki, kowaliki, trznadle, kosy.

W następnym okresie między 10 kwietnia a 20 maja kwitnie pierwiosnka lekarska i od tej rośliny bierze swą nazwę kolejny etap wiosny: pierwiośnie czyli znane z powieści Żeromskiego przedwiośnie. Meteorologicznie wyróżnia się dość częstymi burzami i gradobiciami, jest też podobnie jak wcześniejsze zaranie nieustabilizowane pod względem pogody. W tym czasie zakwita brzoza brodawkowata, klon zwyczajny, sosna, jodła i świerk. Z kolei na dębach, bukach, głogach, grabach, lipach i kasztanowcach pojawiają się liście. Zakwitają też takie gatunki jak: poziomka, borówka czernica, mniszek pospolity, rzeżucha łąkowa, śliwa tarnina, fiołek polny oraz wspomniana już „matka chrzestna” przedwiośnia - pierwiosnka lekarska.

W świecie zwierząt też następują zamiany. Pojawiają się chrabąszcze majowe, czy chrząszcze z rodziny biegaczowatych, a także motyle z gatunku paź królowej i mieniak. O tej porze zaobserwujemy też kumaki i traszki. Wreszcie przybywają ostatni przedstawiciele rodzimej, skrzydlatej fauny: dzierzba gąsiorek, wilgia i zaganiacz.

No i nadchodzi czas na wiosnę w pełni trwającą od 20 maja do 10 czerwca. To okres nieco bardziej ustabilizowanej pogody z przewagą słonecznych i cieplejszych dni. Zakwitają wówczas masowo kasztanowiec zwyczajny i jarząb pospolity, poza tym jaskier ostry, chaber i gajowiec żółty.

Pojawiają się też owadzie szkodniki, a niektóre ptaki mają już swoje lotne młode, jak np. sikora bogatka, kos, szpak. Na niebie możemy też zauważyć krucze rodziny.

Cieszmy się więc wiosną, bo przez wielu ludzi jest to pora roku uważana za najciekawszą i najpiękniejszą przewyższająca swoimi walorami nawet lato.